Ўзбекистон Совет Социалистик Республикаси

Ўзбекистон Совет Социалистик Республикаси (ЎзCCР; рус. Узбекская Советская Социалистическая Республика, УзССР) — Ўрта Осиёнинг марказий ва шимолий қисмларида жойлашган мамлакат. Ўзбекистон Республикаси унинг авлоди ҳисобланади.

Умумий маълумотлар

Ўзбекистон ССР 1924-йил 27-октябрда ташкил топди. Ўрта Осиёнинг марказий ва шимолий қисмларида жойлашган. Шимол ва шимоли-ғарбда Қозоқ ССР, жануби-ғарбда Туркман ССР, жануби-шарқда Тоджик ССР, шимоли-шарқда Қирғиз ССР ва жанубда Афғонистон билан чегарадош. Шимоли-ғарбда Орол денгизи томонидан ювилади. Ўзбекистон майдон бўйича иттифоқдош республикалар орасида бешинчи (РСФСР, Қозоқ ССР, Украина ССР ва Туркман ССРларидан кейин) ва аҳоли бўйича тўртинчи (РСФСР, Украина ССР ва Қозоқ ССРларидан кейин) ўринда. Майдони 447,4 минг км². Аҳолиси 14.1 million kishi. (1976-йил 1-январь ҳолатига). Пойтахти — Тошкент. Ўзбекистон таркибида 1 автоном республика ва 11 административ областлар бор. Республика 134 районга бўлиниб, 76 шаҳар ва 86 шаҳар типидаги посёлкаларга эга.

Давлат тизими

Ўзбекистон ССР, ишчи ва деҳқонларнинг социалистик давлати, ССР Иттифоқига кирувчи, иттифоқдош совет социалистик республика. Давлат ҳокимиятининг энг юқори органи — бир палатали Ўзбекистон ССР Олий совети (кенгаши), у 25 минг аҳолидан 1 депутат нормасига мувофиқ 4 йилга сайланади. Олий совет сессиялари орасидаги даврда давлат ҳокимиятининг энг юқори органи — Ўзбекистон ССР Олий совети президиуми (раёсати). Олий совет республика ҳукумати — Совет министровни ҳосил этади, Ўзбекистон ССР қонунларини қабул қилади ва ҳ.к. Областлар, районлар, шаҳарлар, посёлкалар, қишлоқлар, ауллардаги маҳаллий ҳокимият органлари — Ишчи депутатларнинг тегишли Советлари, аҳоли томонидан 2 йилга сайланади. Миллатлар Советида Ўзбекистон ССР Олий совети 32 депутат ўринлар билан иштирок этади (Ўзбекистон ССР таркибига кирувчи Қорақалпоқ АССР эса Миллатлар Советида ўзи мустақил 11 депутат вакилига ўрнига эга).

Ўзбекистон Олий суд органи — республика Олий суди, у Ўзбекистон ССР Олий совети томонидан 5 йил муддатга сайланади ва 2 суд коллегиялари (фуқаролик ва жиноий ишлар бўйича) ва Пленум сифатида фаолият юритади. Бундан ташқари, Олий суд Президиуми (раёсати) тузилади. Ўзбекистон ССР прокурори СССР Бош прокурори томонидан 5 йил муддатга тайинланади.

Давлат герби ва давлат байроғи қуйида келтирилган.