Fibonachchi sonlari: различия между версиями

Материал из УзЭнц
Содержимое добавлено Содержимое удалено
("Fibonacci.JPG" yoʻqotildi, uni VikiOmbordan Jcb per c:Commons:Deletion requests/File:Fibonacci.JPG tufayli oʻchirgan edi.)
 
м (Text replacement - "{{OʻzME}}" to "{{ЎзМЭ}}")
 
(не показаны 3 промежуточные версии этого же участника)
Строка 1: Строка 1:
'''Fibonachchi sonlari''' (ketma-ketligi) tabiatda eng ko`p uchraydigan ketma-ketliklardan bo`lib, quyidagicha ta`riflanadi:
'''Fibonachchi sonlari''' {{lang-ru|Числа Фибоначчи}} quyidagi
: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181, 6765, 10946, 17711, …
sonli ketma-ketlikning elementlari. Bu ketma-ketlikning 1 va 2 hadlari 1 ga teng, 3-elementidan boshlab "har bir element oʻzidan oldingi 2 element yigʻindisiga teng" qonuniyati asosida tuzilgan ketma-ketlik.<ref>ФИБОНАЧЧИ ЧИСЛА // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2017); https://bigenc.ru/mathematics/text/4710501 Дата обращения: 07.01.2021{{ref-ru}}</ref>


Yanada formal ravishda, Fibonachchi sonlari ketma-ketligi <math>\{F_n\}</math> [[chiziqli rekurrent ketma-ketlik|chiziqli rekurrent munosabat]] bilan beriladi:
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
: <math>F_0 = 0,\quad F_1 = 1,\quad F_n = F_{n-1} + F_{n-2}</math>,
'''Fibonachchi sonlari''' - 1, 12, 3, 5, 8, 13, ... sonli ketmaketlikning elementlari. Bu ketmaketlikning 1 va 2 xadlari 1 ga tent, qolgan hadlari esa t/+1 =!/_,+£/ rekurrent munosabat bilan aniklanadi. Fibonachchi sonlarining birinchi 14 tasi Leonardo Pizanskiy (Fibonachchi) ning 1228 yil dagi kulyozmasida keltirilgan. Fibonachchi sonlari uzluksiz kasrlar nazariyasida, hisoblash mat.sida keng tatbiq etiladi.
: qachonki <math>\ n \geqslant 2,\ n \in \Z</math>.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->


Fibonachchi sonlarining birinchi 14 tasi [[Fibonachchi|Leonardo Pizanskiy (Fibonachchi)]] ning 1228 yil dagi qoʻlyozmasida keltirilgan.<ref>Числа Фибоначчи // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М.{{ref-ru}}</ref> Fibonachchi sonlari uzluksiz kasrlar nazariyasida, [[hisoblash matematikasi]]da keng tatbiq etiladi.
Avvalgi ikki elementi 1 ga teng bo`lib, 3-elementidan boshlab "har bir element o`zidan oldingi 2 element yig`indisiga teng" qonuniyati asosida tuzilgan ketma-ketlikka Fibonachchi ketma-ketligi, bu [[son]]larga esa, Fibonachchi sonlari deyiladi.


== Qoʻshimcha materiallar ==
:{| class="wikitable"
:{| class="wikitable"
|-
|-
Строка 55: Строка 58:


<gallery>
<gallery>
File:Helianthus_whorl.jpg|[[Kungaboqar]] gulidagi qatorlarning tartibi]].
File:Helianthus_whorl.jpg|[[Kungaboqar]] gulidagi qatorlarning tartibi.
File:Fibonacci_spiral_34.svg|Fibonachchi „oltin“ spirali.
File:Fibonacci_spiral_34.svg|Fibonachchi „oltin“ spirali.
File:Valvata_sincera_shell_basal.jpg|Chig'anoq.
File:Valvata_sincera_shell_basal.jpg|Chig'anoq.
</gallery>
</gallery>


== Manbalar ==
{{OʻzME}}
{{manbalar}}
{{ЎзМЭ}}


== Adabiyot ==
[[Turkum:Matematika]]
* Воробьёв Н.Н. Числа Фибоначчи. 5-е изд. М., 1984.


[[Category:Butun sonli ketma-ketliklar]]
[[Category:Fibonachchi sonlari]]
[[Category:Matematika tarixi]]
[[Category:Fibonachchi]]


{{fanlar-stub}}
{{fanlar-stub}}

Текущая версия от 23:22, 5 июля 2021

Fibonachchi sonlari рус. Числа Фибоначчи — quyidagi

1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181, 6765, 10946, 17711, …

sonli ketma-ketlikning elementlari. Bu ketma-ketlikning 1 va 2 hadlari 1 ga teng, 3-elementidan boshlab "har bir element oʻzidan oldingi 2 element yigʻindisiga teng" qonuniyati asosida tuzilgan ketma-ketlik.[1]

Yanada formal ravishda, Fibonachchi sonlari ketma-ketligi chiziqli rekurrent munosabat bilan beriladi:

,
qachonki .

Fibonachchi sonlarining birinchi 14 tasi Leonardo Pizanskiy (Fibonachchi) ning 1228 yil dagi qoʻlyozmasida keltirilgan.[2] Fibonachchi sonlari uzluksiz kasrlar nazariyasida, hisoblash matematikasida keng tatbiq etiladi.

Qoʻshimcha materiallar[править | править код]

F0 F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 F13 F14 F15 F16 F17 F18 F19 F20
0 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 144 233 377 610 987 1597 2584 4181 6765

Manbalar[править | править код]

  1. ФИБОНАЧЧИ ЧИСЛА // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2017); https://bigenc.ru/mathematics/text/4710501 Дата обращения: 07.01.2021(rus.)
  2. Числа Фибоначчи // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М.(rus.)




Adabiyot[править | править код]

  • Воробьёв Н.Н. Числа Фибоначчи. 5-е изд. М., 1984.