Iqtisodiyot: различия между версиями
м
Text replacement - "[[Tasvir:" to "[[Image:"
Sf7 uz (обсуждение | вклад) м (1 revision imported: Iqtisodiyot va moliya) |
Sf7 uz (обсуждение | вклад) м (Text replacement - "[[Tasvir:" to "[[Image:") |
||
| (не показаны 2 промежуточные версии этого же участника) | |||
Строка 1:
[[
Iqtisodiyot — [[yunoncha]] "ekonom" va "oykos" soʻzlari birlashmasidan kelib chiqqan boʻlib, "ekonomika" ''qishloq xoʻjalik asoslari haqida fan'' degan maʼnoni anglatadi. "Ekonomika" soʻzi ommaviy oʻzbek lugʻatiga oʻtilganda "iqtisodiyot" atamasiga oʻzgaradi. '''Iqtisodiyot''' cheklanmagan ehtiyojlarni, cheklangan resurslardan samarali foydalanib boshqarishni oʻrganuvchi [[fan]].▼
▲'''Iqtisodiyot
▲[[Tasvir:Ballard Farmers' Market - vegetables.jpg|thumb|Iqtisodiyot [[savdo]], [[ishlab chiqarish]] va jamgʻarish bilan bogʻliq harakatlarni mavjud bozor sharoitida oʻrganadi]]
==
#
# Muayyan mamlakatning milliy xalq xoʻjaligi yoki uning bir tarmogʻi (transport iqtisodiyoti, qishloq xoʻjaligi iqtisodiyoti va boshqalar;
# Xoʻjalikning u yoki bu tarmogʻini, mintaqa xoʻjaligini, ishlab chiqarishni tashkil etish usullari va shakllarini, shuningdek, ishlab chiqarishni boshqarishni oʻrganadigan iqtisodiyot fanlari (sanoat iqtisodiyoti, savdo iqtisodiyoti va boshqalar).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Iqtisodiyot soʻzi maʼnolari ==
# Qandaydir xoʻjalik sohasining faoliyati, tashkiloti yoki strukturasi yo boʻlmasa umuman milliy iqtisodiyot.
# Ilmiy predmet — [[iqtisodiyot nazariyasi]]
# Xoʻjalik hayotining faoliyati, tashkiloti yoki strukturasi — [[jahon iqtisodiyoti]], [[regional iqtisodiyot]], [[dunyo mamlakatlari iqtisodiyoti]]
# Ishlab chiqarish munosabatlari majmui, jamiyatning asosiy ishlab chiqarish usuli.
== Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar ==
Asosiy va eng umumiy ijtimoiy-iqtisodiy tizimlari:
* [[Bozor iqtisodiyoti]] ([[kapitalizm]] kabi „oʻng“ iqtisodiy tizimlar asosi).
* [[Aralash iqtisodiyot]] („markazchilar“ tizimi).
* [[
* [[Anʼanaviy iqtisodiyot]] (eng qadimiy tizimlar).
* [[Partisipativ iqtisodiyot]] (yangi tizim).
==
Qadimda Yunon [[filosof]]laridan biri [[Ksenofont]] oʻzining ilmiy ishlaridan birini „Ekonomikos“ deb ataydi. Bu asar orqali [[mamlakat]]ida roʻy berayotgan [[mahsulot]] almashinishi xamda ishchi xalqni qishloq hoʻjaligidan unumli foydalanib oʻzining moddiy ahvolini yaxshilashi borasida ilk
*{{Main|Merkantilizm}}
[[Merkantilizm]] — oqimidir bu yoʻnalish „merkante“ [[italyancha]] soʻzdan olingan boʻlib [[savdogar]], [[xaridor]] maʼnosini anglatadi, [[XVI]]-[[asr]]ning boshlarida paydo boʻlgan bu oqimning asoschilari taniqli italyan iqtisodchisi [[Tomas Men]] va fransuz iqtisodchisi [[Jan Batist Kolberg]] oʻzlarining [[ilmiy]] va [[amaliy]] ishlarida asos soluvchilar qatoridan joy olishdi.[[Merkantilizm]] tarafdorlari halq boyligining [[manba]]si va [[mamlakat]] iqtisodiyotini rivojlanishi bu uning [[savdo]] bilan shugʻullanishi, eksport-importning izchilligidadir deb xisoblashishgan.
Строка 32 ⟶ 35 :
Iqtisodiyot ilmiy va amaliy iqtisodiyotga boʻlinadi.
Ilmiy iqtisodiyot - [[iqtisodiyot nazariyasi]] [[inson]]lar va [[jamiyat]]ning koʻp maqsadlarda ishlatilishi mumkin boʻlgan noyob [[resurs]]lardan foydalanish usulini qanday tanlshlarini oʻrganuvchi [[fan]].
Amaliy iqtisodiyot - [[iqtisodiyot nazariyasi]] tomonidan ishlab chiqilgan qonuniyat, nazariya, takliflarni bevosita iqtisodiy tizimning alohida elementlari faoliyatiga tatbiq qilish imkoniyatlarini oʻrganadi.
== Shuningdek qarang ==
Строка 52 ⟶ 55 :
== Havolalar ==
* [http://www.allmath.ru/macro.htm Makroiqtisodiyot].
* [http://allmath.ru/micro.htm Mikroiqtisodiyot].
{{
[[
| |||