Mahmud Qosimov

Материал из УзЭнц
Маҳмуд Тожиқулович Қосимов
рус. Махмуд Таджикулович Касымов
Mahmud Qosimov
Faoliyati turi: Oʻzbekistonning atoqli davlat, siyosat va jamoat arbobi, sovet harbiy qoʻmondoni, birinchi oʻzbek polk komandirlaridan biri, armiya generali, Fargʻona viloyati harbiy komissari, SSSRning Erondagi elchixonasi harbiy attashesi
Tavallud sanasi: 1901
Tavallud joyi: SSSR bayrogʻi SSSR Mahmud Qosimov Andijon shahrida
Vafot joyi: Mahmud Qosimov Fargʻona shahrida
Xotini: Karomatxon Nishonboyevna Nishonova (Oʻsh shahrida tugʻilgan) — SSSRning Erondagi elchixonasi qoshidagi tibbiy kasalxonaда ishlagan.
Mukofotlari Lenin ordeni (1945), 3 та Qizil Bayroq ordenlari, Qizil Yulduz ordeni 1936, Hurmat Belgisi ordeni (1957), , , va koʻplab fahriy yorliqlar bilan taqdirlangan.

Qosimov Mahmud Tojiqulovich (1901 yili Andijon shahri Oʻzbekistonda tugʻilgan-Fargʻona shahrida vafot etgan-Oʻzbekistonning atoqli davlat, siyosat va jamoat arbobi, sovet harbiy qoʻmondoni, birinchi oʻzbek polk komandirlaridan biri, armiya generali, Fargʻona viloyati harbiy komissari, SSSRning Erondagi elchixonasi harbiy attashesi, Oʻzbekistonda va Qirgʻizistonda sovet hokimiyatini oʻrnatish uchun kurashchisi, bosmachilikka qarshi kurashgan.

Olgan bilimi[править | править код]

Urushlarda qatnashgani[править | править код]

Hayot yoʻli[править | править код]

Mahmud Tojiqulovich Qosimov 1901 yili Andijon shahrida tugʻilgan, birinchi oʻzbek polk komandirlaridan, armiya polkovnigi, Oʻzbekiston va Qirgʻizistondagi bosmachilik bilan kurash faol qatnashchisi, urush fahriysi, (1946 yildan) Fargʻona viloyati harbiy komissari, SSSRning Erondagi elchixonasida harbiy attashesi boʻlgan.

Qizil Armiya safida 1920 yildan. Kommunistik partiya safida 1926 yildan. Chaqirilish joyi: Andijon tumani harbiy komissarligi.

1929 yil noyabr oyida V.I. Lenin nomli Birlashgan Oʻrta Osiyo harbiy maktabining oʻnta bitiruvchisi-aʼlochisi Oʻrta Osiyo OGPU chegara va ichki qoʻshinlar boshqarmasiga har xil lavozimlarga tayinlandi. Ushbu oʻnta yosh qizil komandirlar ichida: Qosimov Mahmud, Hamidov Xaydar Qurbonovich, Sobirov Abduvalilar bor edi.

1930 yillari Xitoyda xarbiy maslahatchi boʻlgan.

17 iyul 1943 yildan Ikkinchi jahon urushi (Janubiy front) qatnashchisi.

May 1944 yil holatiga Janubiy front 315-oʻqchi diviziyasining 724-oʻqchi polki komandiri oʻrinbosari.

30 may 1944 yili mayor M.Qosimov Qizil bayroq ordeni bilan taqdirlangan[1].

28 sentyabr 1944 yildan 6 fevral 1946 yilgacha podpolkovnik, Janubiy front 315-oʻqchi diviziyasining 724-oʻqchi polki komandiri, keyinchalik 4-Ukrain fronti, alohida Primorsk armiyasi, Oliy bosh qoʻmondon stavkasi zahirasi[2].

Sovet Armiyasi harbiy kuchlari safida Melitopol operatsiyasida, Nikopol-Krivoy Rog operatsiyasida, Krim strategik operatsiyasida, Sharqiy-Karpat strategik operatsiyasida, Germaniyani ozod etishda va boshqalarda qatnashgan.

1946 yildan polkovnik, Fargʻona viloyati harbiy komissari.

SSSRning Erondagi elchixonasida harbiy attashesi boʻlib ishlagan[3].

Qosimovlar oilasi[править | править код]

Turmush oʻrtogʻi-Karomatxon Nishonboyevna Nishonova (Oʻsh shahrida tugʻilgan) — 26 iyun 1986 yili Fargʻona shahrida vafot tgan. SSSRning Erondagi elchixonasi qoshidagi tibbiy kasalxonada ishlagan. Farzandlari:

1) Anvar Qosimov (1933 yili Oʻsh shahrida tugʻilgan) yetakchi sovet, oʻzbek sharqshunosi, hindshunos, turkshunos, tashqi siyosat va xalqaro aloqalar boʻyicha eksperti, tarix fanlari doktori, professor, Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan yoshlar murabbiysi[4]. Oʻzbekiston Kompartiya Markaziy Qoʻmitasining targʻibot-tashviqot boʻlimi mudiri, SSSR tashqi ishlar vazirligi markaziy apparatida, SSSRning Turkiyadagi elchixonasining maslahatchisi, Toshkent Jahon iqtisodiyoti va diplomatiyasi dorilfununi va Toshkent Sharqshunoslik oliygoxi kafedrasi mudiri, professori, tarix fanlari doktori, bir necha oʻnlab ilmiy kitoblar muallifi[5]. Vetnam Sotsialistik Respublikasi Prezidentining (SRV № 571/2005/ QD/CTN, Xanoy, 7 iyun 2005 yildagi „Doʻstlik ordenlari va medallari bilan taqdirlash toʻgʻrisida“gi qaroridan koʻchirma: „Za bolshie zaslugi v okazanii pomoщi Vetnamu v podgotovke nauchnix kadrov, v ukreplenii drujbi i mnogostoronnego sotrudnichestva mejdu Vetnamom i Uzbekistanom“ nagradit Medalyu „Drujbi“ SRV Kasimova Anvara Maxmudovicha-professora Universiteta mirovoy ekonomiki i diplomatii i Tashkentskogo instituta Vostokovedeniya.

Toʻrtta farzandi bor: qizlari Mumtoz Abdurazzoqova (1966, sharqshunos), Nazokat Qosimova (1969, professor) va oʻgʻillari Mahmud Qosimov (1979, sharqshunos), Muzaffar Qosimov (1981, iqtisodchi, tadbirkor).

Uning qizi Qosimova Nazokat Anvarovna siyosiy fanlar doktori[6], Toshkent Jahon iqtisodiyoti va diplomatiyasi dorilfununi professori[7], Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʼlimi islohoti boʻyicha milliy eksperti[8], 50 dan oshiq ilmiy adabiyot muallifi[9].

2) Sanjar Mahmudovich Qosimov 3-Hukumat kasalxonasi bosh shifokori, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Doʻrmon qarorgoxi rahbari, Rossiyaning Kislovodsk shahrida joylashgan Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti ish boshqarmasi qoshidagi „Oʻzbekiston“ sanatoriyning direktori[10] (Manzili: 357700, Rossiya, Stavropol oʻlkasi, Kislovodsk shahri, Mira shohkoʻchasi, 21. Telefon: (87937) 3-10-91, 3-07-66 (f), 3-03-56, 3-13-85, 3-12-24)[11].

3) Gulchehra Toshkent davlat dorilfununi tarix kulliyoti dekani.

4) Raʼno Fargʻona davlat dorilfununi iqtisodiyot kulliyoti dekani, turmush oʻrtogʻi Alisher Abdujalilovich Otaboyev 1997 yilgacha Fargʻona shahar hokimi, Fargʻona viloyati hokimining 1 oʻrinbosari (1997-15 yanvar 2000 yil), Fargʻona viloyati hokimi (15 yanvar 2000 yil-15 oktyabr 2004 yil)[12], 174 sonli Beshariq saylov okrugidan 2 chaqirilishdagi Oliy Majlis deputati (oktabr 2000-2004 yillar). "El-yurt hurmati" ordeni (27 avgust 2002 yil) bilan taqdirlangan[13].

5) Guljahon Mahmudovna Qosimova (13 fevral 1950 yil Fargʻona shahrida tugʻilgan) Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi deputati, Fargʻona davlat dorilfununi prorektori, ingliz tili kulliyoti dekani, ingliz tili kafedrasi mudiri, tarix fanlari nomzodi[14]. Kasimova Guljahon Maxmudovna „Opit razvitiya narodnogo obrazovaniya i podgotovki kadrov v sovetskom Uzbekistane i ego znachenie dlya stran sotsialisticheskoy orientatsii“ (Seredina 60- nachalo 80-x godov): avtoreferat dissertatsii kandidata istoricheskix nauk: 07.00.02 AN UzSSR. Institut istorii, Tashkent 1989 g., 23 s.[15]

Birinchi oʻzbek generali, polk komandirlaridan biri boʻlgan ajoyib inson Mahmud Qosimov haqidagi yorqin xotira Oʻzbekiston xalqining yorqin xotirasida abadiy saqlanib qoladi.

Olgan mukofotlari[править | править код]

Abadiylashtirish[править | править код]

Andijon viloyati oʻlkashunoslik muzeyi OKM, № 4304-4316, 19 ed. xr., 1921-1954 yillar.

Oʻzbekiston madaniyati va sanʼati tarixi davlat muzeyi № 3015, 33 ed. xr., 1930-1958 yillar.

Adabiyot[править | править код]

  1. Oʻzbekiston sovet Ensiklopediyasi, Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi, Toshkent, 1971-1980 yillar.
  2. P.N. Luknitskiy „Vremya za nas“ toʻplami. 1960 yil.
  3. Adham Rahmat „Oʻzbek generallari“, Toshkent, 1965 yil.
  4. Adham Rahmat „Mujestva ne zanimat“, Hujjatli qissa. Adadi 75000, Gʻafur Gʻulom nomli Adabiyot va sanʼat nashriyoti, Toshkent, 1975 yil.

Manbalar[править | править код]

  1. ↑ naroda
  2. ↑ 724-go strelkovogo polka
  3. ↑ znamenitostey
  4. ↑ Dissertatsiya Ivanko A.I.
  5. ↑ Kasimov Anvar Maxmudovich
  6. ↑ Kasimova Nazokat Anvarovna
  7. ↑ Biografiya Kasimovoy N.A.
  8. ↑ Natsionalnaya komanda ekspertov
  9. ↑ Natsionalnie modeli inostrannoy pomoщi
  10. ↑ Meditsinskiy sentr Renessans
  11. ↑ Sanatoriy Uzbekistan
  12. ↑ Gubernator Ferganskoy oblasti
  13. ↑ Alisher Otaboev
  14. ↑ Fakultet filologii FGU
  15. ↑ Kniga Kasimovoy Guldjaxon
  16. ↑ Личные архивные фонды в государственных хранилищах СССР. Asl nusxadan arxivlandi (2012-12-10).

Havolalar[править | править код]

Источник — https://enc.for.uz/wiki/Mahmud_Qosimov?oldid=14155