Malagasi tili

Материал из УзЭнц
Malagasi tili
Milliy nomi: -{Malagasy}-
Mamlakatlar: Madagaskar bayrogʻi Madagaskar , Komoros bayrogʻi Komoros ,  Mayotte
Mintaqalar:
Rasmiylik holati: Madagaskar bayrogʻi Madagaskar
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni:
Tartiblovchi tashkilot:
Oʻrni:
Holati:
Turkumlanishi
Turkum: Avstronez tillari
Alifbosi: Lotin
Til kodlari
-{ISO 639-1 mg}-
-{ISO 639-2 }-
-{ISO 639-3 }-
Shuningdek qarang: Loyiha:Tilshunoslik

Malagasi tili, malgash tili — avstronez tillari oilasidagi indonez tillari tarmogʻiga mansub, Madagaskar o.da, unga yaqin boʻlgan Komor va Seyshel o.larida tarqalgan til. Fransuz tili bilan birga Madagasskar Respublikasining rasmiy tili hisoblanadi; unda 10 mln. dan ortiq kishi soʻzlashadi.

Malagasi tili gʻarbiy va sharqiy guruh lahjalarga boʻlinadi. Sharqiy guruhdagi merina lahjasi adabiy tilga asos boʻlgan. Fonetik tizimdagi 5 ta (i, e, a, o, i) unli, 20 ta undosh va ao, ai, oi, ei, diftonglari mavjud. Feʼl nisbatlari tizimi ancha rivojlangan. Zamon kategoriyasi morfologik usulda — affikslar yordamida ifodalanadi. Otlarda jins, son, kelishik kategoriyalari mavjud emas. II shaxs olmoshlari soʻzlovchi va tinglovchining jinsi, ijtimoiy mavqeiga qarab 7 tagacha boʻladi. Sintaktik jihatdan kesim, odatda, ran boshida, ega ran oxirida, aniklovchi aniqlanmishdan keyin keladi. Lugʻat tarkibida sanskrit, arab, suaxili tillaridan oʻzlashmalar anchagina. Rivojlanish jarayonida Malagasi tiliga arab tili, keyinchalik fransuz tili sezilarli taʼsir koʻrsatgan. 19-asr boshigacha arab yozuvi, 19-asr boshlaridan esa lotin yozuvi qoʻllaniladi. MALAGASILAR (malgashlar) — xalq. Madagaskarning asosiy aholisi. 12,79 mln. kishi (1990 yillar oʻrtalari). Ozgina qismi Reyunonda, Seyshel va Komor o.larida yashaydi. Malagasi tilida soʻzlashadi. Koʻpchiligi anʼanaviy diniy eʼtiqodlarga sigʻinishadi. Xristian va sunniy musulmonlar ham bor.[1]

Manbalar[править | править код]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil