Oksitan tili
Oksitan tili | |
---|---|
Milliy nomi: | -{occitan, lenga d'òc}- |
Mamlakatlar: | Fransiya, Ispaniya, Italiya, Monako |
Mintaqalar: | |
Rasmiylik holati: | Ispaniya (Val d'Aran) |
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni: | 2 000 000 (1999)[1] |
Tartiblovchi tashkilot: | Conselh de la Lenga Occitana/CLO (Occitan Language Council);[2] Congrès Permanent de la Lenga Occitana[3] |
Oʻrni: | |
Holati: | |
Turkumlanishi | |
Turkum: | Yevroosiya tillari |
Hind-Yevropa tillari
| |
Alifbosi: | Lotin alifbosi |
Til kodlari | |
-{ISO 639-1 | oc}- |
-{ISO 639-2 | oci}- |
-{ISO 639-3 | oci}- |
Shuningdek qarang: Loyiha:Tilshunoslik |
Oksitan tili, provansal tili — roman tillariaan biri; Jan. Fransiyada, shuningdek, Italiya shim.da tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 10 mln. kishidan ortiq. Laxjalari 2 guruhga bulinadi: shim. oksitan (limuzin, overn, provans-alp) va urta oksitan (langedok, pro-vans), shu bilan birga alohida gaskon lahjasi ham mavjud. Oksitan tili fransuz tiliga yaqin bulsada, bir qancha fonetik va morfologik jihatlari bilan undan farq qiladi. Adabiy tili 11-asrdan mavjud, 12—13a.larda adabiyot taraqqiyot choʻqkisiga koʻtarilgan. Ana shu davrda bir qancha lahjalarning qoʻshilishidan umumprovansal adabiy tili shakllangan. 13-asrda Pirovansning Shim. Fransiyaga qoʻshib olinishi Oksitan tili vazifa doi-rasining keskin qisqarishiga, uning bir necha alohida lahjalarga boʻlinib ketishiga olib keldi. Hozirgi Oksitan tilidagi adabiyot cheklangan holda, koʻpincha ogʻzaki muomalada qoʻllanadi. Yozuvi lotin grafikasi asosida. Kad- yozuv yodgorliklari 10—11a.larda yaratilgan.[4]
Oksitan tili (oksitancha talaffuzi: utsiˈta; fransuzcha talaffuzi: ɔk.si'tɑ̃) yoki Lenga d'òc (ˈleŋɡɔ ˈðɔ(k); frans. Langue d'oc) roman tillaridan biri boʻlib, unda Fransiya janubi, Italiyaning Oksitan vodiyi, Monako va Ispaniyaning Val d'Aran mintaqasida yashovchi qariyb 2 million aholi gaplashadi. Oksitan tili Kataloniya rasmiy tillaridan biri.[5] Oksitanchaga yaqin til katalan tilidir.
Manbalar[править | править код]
- ↑ « De fait, le nombre des locuteurs de l’occitan a pu être estimé par l’INED dans un premier temps à 526 000 personnes, puis à 789 000, » ("In fact, the number of occitan speakers was estimated by the French Demographics Institute at 526,000 people, then 789,000") Philippe Martel, "Qui parle occitan ?" in Langues et cité n°10, December 2007.
- ↑ CLO's statements in Lingüistica Occitana (online review of Occitan linguistics).
- ↑ Congrès permanent de la langue occitane / Congrès permanent de la lenga occitana - Un nouvel organisme de régulation de l’occitan au service des usagers et des locuteurs
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑ Parlament-cat.net
Ушбу мақолани ёзишда Ўзбекистон миллий энциклопедияси (2000-2005) маълумотларидан фойдаланилган. |