Oksitan tili

Материал из УзЭнц
Oksitan tili
Milliy nomi: -{occitan, lenga d'òc}-
Mamlakatlar: Fransiya, Ispaniya, Italiya, Monako
Mintaqalar:
Rasmiylik holati:  Ispaniya (Val d'Aran)
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni: 2 000 000 (1999)[1]
Tartiblovchi tashkilot: Conselh de la Lenga Occitana/CLO (Occitan Language Council);[2] Congrès Permanent de la Lenga Occitana[3]
Oʻrni:
Holati:
Turkumlanishi
Turkum: Yevroosiya tillari
Hind-Yevropa tillari
Roman tillari
Oksitan-roman ostguruhi
Alifbosi: Lotin alifbosi
Til kodlari
-{ISO 639-1 oc}-
-{ISO 639-2 oci}-
-{ISO 639-3 oci}-
Shuningdek qarang: Loyiha:Tilshunoslik

Oksitan tili, provansal tili — roman tillariaan biri; Jan. Fransiyada, shuningdek, Italiya shim.da tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 10 mln. kishidan ortiq. Laxjalari 2 guruhga bulinadi: shim. oksitan (limuzin, overn, provans-alp) va urta oksitan (langedok, pro-vans), shu bilan birga alohida gaskon lahjasi ham mavjud. Oksitan tili fransuz tiliga yaqin bulsada, bir qancha fonetik va morfologik jihatlari bilan undan farq qiladi. Adabiy tili 11-asrdan mavjud, 12—13a.larda adabiyot taraqqiyot choʻqkisiga koʻtarilgan. Ana shu davrda bir qancha lahjalarning qoʻshilishidan umumprovansal adabiy tili shakllangan. 13-asrda Pirovansning Shim. Fransiyaga qoʻshib olinishi Oksitan tili vazifa doi-rasining keskin qisqarishiga, uning bir necha alohida lahjalarga boʻlinib ketishiga olib keldi. Hozirgi Oksitan tilidagi adabiyot cheklangan holda, koʻpincha ogʻzaki muomalada qoʻllanadi. Yozuvi lotin grafikasi asosida. Kad- yozuv yodgorliklari 10—11a.larda yaratilgan.[4]

Oksitan tili (oksitancha talaffuzi: utsiˈta; fransuzcha talaffuzi: ɔk.si'tɑ̃) yoki Lenga d'òc (ˈleŋɡɔ ˈðɔ(k); frans. Langue d'oc) roman tillaridan biri boʻlib, unda Fransiya janubi, Italiyaning Oksitan vodiyi, Monako va Ispaniyaning Val d'Aran mintaqasida yashovchi qariyb 2 million aholi gaplashadi. Oksitan tili Kataloniya rasmiy tillaridan biri.[5] Oksitanchaga yaqin til katalan tilidir.

Manbalar[править | править код]

  1. « De fait, le nombre des locuteurs de l’occitan a pu être estimé par l’INED dans un premier temps à 526 000 personnes, puis à 789 000, » ("In fact, the number of occitan speakers was estimated by the French Demographics Institute at 526,000 people, then 789,000") Philippe Martel, "Qui parle occitan ?" in Langues et cité n°10, December 2007.
  2. CLO's statements in Lingüistica Occitana (online review of Occitan linguistics).
  3. Congrès permanent de la langue occitane / Congrès permanent de la lenga occitana - Un nouvel organisme de régulation de l’occitan au service des usagers et des locuteurs
  4. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
  5. Parlament-cat.net

Шаблон:Interwiki