Toshkent: различия между версиями

783 байта убрано ,  5 лет назад
м
нет описания правки
м (1 revision imported: Toshkent)
мНет описания правки
Строка 17:
| gerb = Coat of Arms of Tashkent.svg
| bayroq =
|lat_deg= 41|lat_min= 18 |lat_sec =
|lon_deg= 69|lon_min= 16 |lon_sec =
|CoordAddon = type:city_region:UZ
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami = 250
Строка 29 ⟶ 26 :
| ichki bolinishi = 11 tuman
| rahbar turi = hokim
| rahbar = [[RahmonbekJaxongir UsmonovArtikxodjaev|UsmonovArtikxodjaev RahmonbekJaxongir JahongirovichAbidovich]]
| asos solingan =
| ilk eslatilishi = Eramizdan avvalgi 5-3 asr
Строка 39 ⟶ 36 :
| iqlim =
| rasmiy til = [[Oʻzbek tili|Oʻzbekcha]]
| keng tarqalgan til = [[Rus tili|Ruscha]]
| aholi = 2 309 300<ref name="Pop2012">[http://stat.uz/upload/iblock/2ce/doimiy%20aholi%20soni.xls Doimiy aholi soni]</ref>
| sanalgan yil = 2012
Строка 49 ⟶ 47 :
| DST =
| telefon kodi = +998 71
| pochta indeksi = 100000
| pochta indeksi = 100000 <ref>[http://www.aci.uz/ru/online_services/postal_indexes/ Узбекское Агентство связи и информатизации. Почтовые индексы]</ref>
| pochta indekslari = 130100 — 130117
| avtomobil kodi = 01 - 09, (10, 30 - eskisi)
| identifikator turi =
| raqamli identifikator =
| sayt = http://tashkent.uz/ru
| sayt tili = Ruscha va Oʻzbekcharu
}}
[[Tasvir:Tashkent, Uzbekistan, city and vicinities, satellite image LandSat-5,2010-06-30.jpg|thumb|SatellitdanSuniy yoʻldoshdan olingan Toshkent shahri koʻrinishi]]
 
'''Toshkent''' — [[Markaziy Osiyo]]ning qadimiy shaharlaridan biri - [[O‘zbekiston]] Respublikasining [[poytaxt]]idir. [[Oʻrta Osiyo]]ning yirik sanoat-transport chorraxasi va madaniyat markazlaridan biri. Mamlakatning shimoli-sharqiy qismida, Tyanshan togʻlari etaklarida, 440–480 m teppalikda, Chirchiq daryosi vodiysida joylashgan. Aholisi 2,130,900 kishini tashkil etadi (2013). Shahar [[Qozog‘iston]]ning chegarasiga yaqin joylashgan.
Maydoni 327,9&nbsp;km². Aslida Toshkent Qozog'istonning tarixiy shahridir. Toshkentning tub aholisi Qozoqlar edi. Bugungi kunda Qozoq honi Tole Bi qabri Toshkentda joylashgani bejizga emas. Ilgari Toshkent shahri Qozoq honligining poytahti hisoblanar edi. Qozog'iston tomonidan O'zbekistonga vaqtincha ijaraga berilgan ushbu shaharning ijara haqqi toboro oshib borishi kuzatilmoqda. Vaqti kelib Qozog'iston ushbu shaharni qaytarib olishini O'zbekiston hukumatiga eslatmoqda. Vahima keltirib chiqarmasligi uchun bunday muzokoralar O'zbekiston halqidan juda mahfiy ravishda olib borilmoqda.
 
Mamlakatning shimoli-sharqiy qismida, Tyanshan togʻlari etaklarida, 440–480 m teppalikda, Chirchiq daryosi vodiysida joylashgan. Aholisi 2,130,900 kishini tashkil etadi (2013). Shahar [[Qozog‘iston]]ning chegarasiga yaqin joylashgan.
[[2007]]-yili Toshkent [[Islom]] madaniyati markazi, deb eʼlon qilindi. Bunga sabab sifatida shaharda koʻplab tarixiy islomiy inshootlar va [[Toshkent Islom Universiteti]] borligi, shahar madaniy tarixi islomiy anʼanalar bilan bogʻlanganligidir.
Maydoni 327,9&nbsp;km².
 
[[2007]]-yili Toshkent [[Islom]] madaniyati markazi, deb eʼlon qilindi. Bunga sabab sifatida shaharda koʻplab tarixiy islomiydiniy inshootlar va [[Toshkent Islomislom Universitetiuniversiteti]] borligi, shahar madaniy tarixi islomiy anʼanalar bilan bogʻlanganligidir.
[[2009]]-yilda Toshkentning 2200 yilligi nishonlandi. Bu munosabat bilan shahar infra- va transport tizimi yangilandi.<ref>[http://www.gov.uz/en/content.scm?contentId=38657 Toshkent shahrining 2200 yilligi oldidan Ertangi toʻyga hozirlik bugundan boshlanmogʻi kerak]</ref>
 
[[2009]]-yilda Toshkentning 2200 yilligi nishonlandi. Bu munosabat bilan shahar infra-infratuzilmasi va transport tizimi yangilandi.<ref>[http://www.gov.uz/en/content.scm?contentId=38657 Toshkent shahrining 2200 yilligi oldidan Ertangi toʻyga hozirlik bugundan boshlanmogʻi kerak]</ref>
 
== Geografik joylashishi ==
Строка 91:
* [[Rustam Shoabdurahmonov]] (2003-2005)
* [[Abduqahhor Toʻxtayev]] (2005-2011)
* [[Rahmonbek Usmonov]] (2011-yildan2018)
* [[Jaxongir Artikxodjaev]] (2018-yildan)
[[Fayl:Ташкентский телебашня 04.jpg|thumbnail|Toshkent teleminorasi]]
 
Строка 212 ⟶ 213 :
 
=== [[Uchtepa tumani]] ===
[[Uchtepa tumani]] (sobiq [[Akmal Ikromov]]) tumani — Toshkentdagi maʼmuriy-hududiy birlik. 1977 yilda Chilonzor va Oktyabr (hozirgi Shayxontohur) tumanlarini ixchamlashtirish maqsadida, ular hududida tashkil etilgan. Davlat arbobi Akmal Ikromov nomiga qoʻyilgan. 1977 yildan hozirgi chegarasida janubiy va janubiy [[sharq]]dan Zargarlik va Qatortol koʻchalari bilan boshlanib, gʻarb va shimoliy gʻarbda avtomobil halqa yoʻliga tutashadi. Maydoni 2797 ga, jumladan, koʻkalamzor yerlari — 1124 ga. Aholisi 228,3 ming kishi (2004). Koʻchalar soni 424 tani tashkil etib, shundan 8 tasi markaziy hisoblanadi. Asosiy avtomagistrallari: Lutfiy, Hamroqul Tursunqulov, Farhod, Sulton Segizboyev, Mannon Uygʻur, Nazarbek, Beshqayragʻoch, Toʻqimachi koʻchalari va Kichik halqa yoʻli. Tumanda 50 ta mahalla mavjud.
 
Tuman hududida quyidagi sanoat korxonalari: zargarlik zavodi, bulka-konditer, sut kombinatlari, „Toshkentsut“ aksiyadorlik jamiyati, „Fonon“ zavodi, „OsiyoFud“ non mahsulotlari korxonasi, „Chevar“ tikuvchilik ishlab chiqarish birlashmasi, „Gazavtomatika“ korxonasi, „Toshinterm“ Oʻzbekiston — Xitoy, „Koʻkcha tekstil“ qoʻshma korxonalari, Toshkent mexanizatsiya vositalari va jihozlari hamda stanoksozlik tajriba eksperimental mexanika zavodi, toʻqimachilik kombinatining 4-yigiruv toʻquv fabrikasi, 13 avtotransport va 5 qurilish tashkiloti mavjud.
 
Tuman hududida quyidagi sanoat korxonalari: zargarlik zavodi, bulkakonditer, sut kombinatlari, „Toshkentsut“ aksiyadorlik jamiyati, „Fonon“ zavodi, „OsiyoFud“ non mahsulotlari korxonasi, „Chevar“ tikuvchilik ishlab chiqarish. birlashmasi, „Gazavtomatika“ korxonasi, „Toshinterm“ Oʻzbekiston — Xitoy, „Shayxontohurtekstil“ qoʻshma korxonalari, Toshkent mexanizatsiya vositalari va jihozlari hamda stanoksozlik tajriba eksperimental mexanika zavodi, toʻqimachilik kombinatining 4-yigiruv toʻquv fabrikasi, 13 avtotransport va 5 qurilish tashkiloti mavjud. Tumanda Jahon tillari universiteti, Davlat soliq akademiyasi, yuridik kolleji, sanʼat internat maktabi, 3 ta akademik litsey, 5 kasb-hunar kolleji, 37 umumiy taʼlim maktabi, 53 bolalar bogʻchasi va yaslisi, 8 davolash yaslisi, 6 davolash profilaktika muassasasi, 22 poliklinika, 6 oilaviy poliklinika, 5 kasalxona va dispanser bor. Tuman aholisiga 512 oziq-ovqat va 550 sanoat mollari doʻkoni, 420 maishiy xizmat koʻrsatish shoxobchasi xizmat qiladi. 2 madaniyat uyi, 8 jamoat kutubxonasi, „Vatan“ kinoteatri, Akmal Ikromov nomidagi madaniyat va istirohat bogʻi bor. Turar joy fondining umumiy foydali maydoni 3486 ming m^2 (2004). Tumanda qurilish ishlari 1966 yildan boshlangan. Toshkentni rekonstruksiya qilish va rivojlantirish Bosh planiga muvofiq tumanda katta qurilish ishlari olib borilmoqda; 270, 272 ATS, stomatologiya poliklinikasi, maishiy xizmat koʻrsatish shoxobchalari, „Karvonsaroy bozori“, „Oʻrikzor“, „Guliston“ turar joy massivlari, bolalar bogʻchalari, maktablar qurilib ishga tushirildi. Farhod va Uygʻur koʻchalari kengaytirildi.
[[Fayl:Aerial view of Tashkent, Uzbekistan.JPG|thumbnail|Toshkentning balanddan koʻrinishi]]