Asaka-ovdon: различия между версиями
Содержимое добавлено Содержимое удалено
Sf7 uz (обсуждение | вклад) м (1 revision imported: Oʻzbekiston) |
Sf7 uz (обсуждение | вклад) Нет описания правки |
||
Строка 1: | Строка 1: | ||
[[File:Ассаке-Аудан,_плато_Устюрт..jpg|thumb|280px|Asakaovdon]] |
[[File:Ассаке-Аудан,_плато_Устюрт..jpg|thumb|280px|Asakaovdon]] |
||
'''Asaka-ovdon''' — [[Ustyurt]] platosining janubidagi tektonik [[botiq]]. Shimolda Markaziy [[qir]]lar ([[Qorabovur]] qirlari) va janubda Ustyurt ko‘tarilmalari ([[Qoplonqir]] qirlari va uning g‘arbdagi davomi) o‘rtasida joylashgan. |
|||
⚫ | |||
Geologik jihatdan Asaka-ovdon [[Tektonik bukilmalar|bukilma]]si o‘rniga mos keladi. Asaka-ovdonda [[paleozoy]] jinslari 5000 metr chuqurlikda joylashgan. Shimoliy yon bag‘rida Shoxpaxti va Shimoliy Asaka-ovdon strukturalari mavjud. Shoxpaxti strukturasida quyi yura yotqiziqlari quyi [[trias sistemasi|trias]]ning [[argillitlar|argillit]] va [[ohaktoshlar]]i ustida joylashgan. Yura va bo‘r davri yotqiziqlari [[qumtosh]], gravelit, [[gil]], ohaklashgan qumtosh, [[angidrit]]dan iborat. Yuqori [[boʻr sistemasi|bo‘rning]] yotqiziqlarida [[mergel]] va ohaktosh ham bor. [[Paleogen]] yotqiziqlari gilli [[alevrolit]], [[neogen]]da sarmat yarusi (yuqori [[miotsen]])ga oid ohaktosh, mergel va qumtoshlar kengroq tarqalgan. Apsheron yotqiziqlari ([[pliotsen]]), [[shag‘al]] va [[konglomerat]]dan iborat. |
|||
⚫ | Asaka-ovdon usti qadimiy [[delyuviy|delyuvial]]-[[prolyuviy|prolyuvial]] va yoshroq ko‘l-allyuvial yotqiziklari bilan band. Asaka-ovdonning uzunligi g‘arbdan sharqqa qariyb 90 km, eni 20 – 40 km. Tubining mutlaq balandligi 30 dan 60 metrgacha. Maydoni 5600 km². Janubiy qismi bir oz ko‘tarilgan. Shim. qismi esa pastroq. Asaka-ovdon tubining o‘rtaroq qismidagi zamini toshloq, gipslashgan marza botiqni ikkiga bo‘lib turadi. Botiqlar tubida qoldiq do‘ngliklar bor. Pastqamliklar ko‘l-allyuvial yotqiziqlar bilan band. Shamol harakati natijasida turli relyef shakllari hosil bo‘lgan. Asaka-ovdonning yon bag‘irlari chuqur o‘zanlar bilan o‘yilgan. Asaka-ovdonda [[grunt suvlari]] atrofdagi kir va tekisliklarda vujudga kelib, botiq tomon oqim hosil keladi. Minerallashuv darajasi har l da 60 — 100 gramni tashkil qiladi.[[Sariqamish botig‘i]]dagi ko‘lning sathi ko‘tarilib borayotganligi sababli Asaka-ovdon grunt suvlari sathi ham sharqiy qism (Sho‘rja botig‘i)da ko‘tarilib bormoqda. Asaka-ovdonning janubi toshloqpi va marzali qismining tuprog‘i gipslashgan bo‘z-qo‘ng‘ir tuproq, pastqamliklarda taqirlar, sho‘rxoklar bor. Asaka-ovdonning sharqiy va markaziy hududlarida qorasaksovulzor va shoxilakzorlar keng tarqalgan, do‘ngliklarda [[yulg‘un]], qumliklarda [[juzg‘un]], selin, qum akatsiyasi ([[quyonsuyak]]) o‘sadi. Shoxpaxti strukturasida tabiiy gaz konlari bor. |
||
== Adabiyotlar == |
== Adabiyotlar == |