УзЭнц

Birlashgan arab amirliklari: различия между версиями

Статья Обсуждение

Birlashgan arab amirliklari (править)

Версия от 13:29, 4 июля 2021

1596 байт добавлено ,  2 года назад
м
Text replacement - "[[Turkum" to "[[Category"
ВизуальныйВики-текст
 
м (Text replacement - "[[Turkum" to "[[Category")
 
(не показаны 3 промежуточные версии этого же участника)
Строка 1:
{{Birlashgan Arabarab Amirliglar_infoamirliklari bilgiquti}}
'''Birlashgan Arab Amirliklari''' (Birlashgan Arab Amirliklari) poytaxti — [[Abu Dabi]] shahri. [[BMT]] aʼzosi. Davlatni boshqarish shakli mutloq monarxiya. Maydon 82,880 km². Milliy pul birligi — [[dirham]] (AED). Rasmiy din — [[islom]]. Musulmonlar — 96 %, boshqalar — 4 %.
 
'''Birlashgan arab amirliklari''' (BAA) — Yaqin sharqdagi Arabiston yarim orolining sharqiy qismi, Fors va Ummon koʻrfazlari qirgʻogʻida joylashgan federativ davlat, [[BMT]] aʼzosi. U har biri davlat boʻlgan quyidagi yetti amirliklarni birlashtirgan: Abu-Dabi, Dubay, Sharja, Ras-ul-Xayma, Ajman, Fujayra, Um-al-Quvayn. Mamlakat poytaxti — [[Abu-Dabi]] shahri. Davlatni boshqarish shakli mutlaq (aboslyut) monarxiya. Maydon 82,880 km². Milliy pul birligi — [[dirham]] (AED).
== Aholisi ==▼
BAA aholisi — 5,1 mln kishi (2010). Etnik tarkbi: [[arablar]] — 20 %, arab olamidan tashqaridagi hududlar, yaʼni [[Yevropa]], [[Hindiston]] va Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlaridan — 80 %. Aholining 33 %i ayollar, 67 %i erkaklar.▼
 
== TilTarixi ==
=== Britaniya protektorati ===
Rasmiy tili [[arab tili]], bundan tashqari ingliz, hind, urdu va fors tillaridan ham foydalaniladi. So‘ngi yillarda Dubayga rus turistlar tashrifi ko‘pligi sababli mehmonxonalarda ishchilar rus tillarida ham suhbatlashmoqdalar<ref>[http://www.medela.ru/uae/uae.html Информация о стране/www.medela.ru]</ref>.▼
=== Mustaqil davlat ===
 
== GeografiyaJugʻrofiyasi ==
BAA Fors va Omon ko‘rfazida Arab yarim orolining sharqiy qismida joylashgan. Saudiya Arabistoni Qirolligi, Qatar va Omon Sultonligi bilan chegaradosh. BAA 7 ta amirlik (xonlik) dan iborat: [[Abu-Dhabi]], [[Ajman]], [[Dubay]], [[Ras Al-Hayma]], [[Fujeyra]], [[Um Al-Quvayn]], [[Sharja]]<ref>[http://fanktravel.ru/blog/sovet/582.html ОАЭ. Советы туристам]</ref>.
 
▲== Aholisi ==
▲BAA aholisi — 59,14 mlnmillion kishikishidan ziyod (20102018). Etnik tarkbi: [[arablar]] — 20 %, arab olamidan tashqaridagi hududlar, yaʼni [[Yevropa]], [[Hindiston]] va Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlaridan — 80 %. Aholining 33 %i ayollar, 67 %i erkaklar.
 
=== Til ===
▲Rasmiy tili [[arab tili]], bundan tashqari ingliz, hind, urdu va fors tillaridan ham foydalaniladi. So‘ngi yillarda Dubayga rus turistlar tashrifi ko‘pligi sababli mehmonxonalarda ishchilar rus tillarida ham suhbatlashmoqdalar<ref>[http://www.medela.ru/uae/uae.html Информация о стране/www.medela.ru]</ref>.
 
== Asosiy joylar ==
Dubay (bu yer juda qiziqarli sanoatlashgan dam olish joyi: akvapark, hayvonot bogʻi, Dubay tarixiy muzeyi, mamlakatdagi eng katta savdo markazi mavjud), Sharja, Ras Al-Hayma, Abu-Dhabi, Fujeyra, Um Al-Quvayn. Asosiy turistlik markazlari: Abu-Dhabi, Ajman, Jumeyra, Dubay, Ras Al-Hayma, Fujeyra, Um Al-Quvain, Sharja.
 
== Siyosiy tuzum ==
 
== Tashqi siyosat ==
Tashqi siyosatda BAA yaxshi qoʻshnichilik va jahon mamlakatlari bilan oʻzaro hurmat, hamda ularning ichki ishlariga aralashmaslikga asoslangan tamoyilga tayanadi.
 
== Iqtisodiyoti ==▼
BAA [[YaIM]]ning o‘sishi 2018-yilda 1,5% oʻsib 432 milliard 600 million dollarni tashkil qildi. Amirliklar iqtisodiyotining asosini[[neft]] qazib olish tashkil qiladi. Bu davlat neftning aniqlanmagan zaxiralari boʻyicha dunyoda 6-oʻrinda, taxminan 97,8 milliard barrel, tabiiy gaz zaxirasi, 6,1 trillion m³ boʻyicha dunyoda 5-oʻrinda turadi.
 
Bundan tashqari [[turizm]], yuqori [[axborot texnologiyalari]], xizmat koʻrsatish sohalari ham iqtisodiyotning muhim manbalari sifatida rivojlanmoqda.
 
BAA [[YaIM]]ning o‘sishi "2010-yilga nisbatan 3,2 %, Inflyatsiyaning tushishi esa 1 %. BAA iqtisodiy o‘sishi 2010-yilda 3,2 %, uning katta qismi [[neft]] bo‘lmagan sektorlardan, inflyatsiyaning tushishi 1 % kutilmoqda" — deydideb Davlat Iqtisodiyotiqtisodiyot Vazirivaziri aytgan edi. YaIMning o‘sishida 71 % neftsiz maxsulotlarga to‘gʻri keladi, 2008-yilda bu ko‘rsatkich 66,5 % edi, — deydi Sultan binibn Said Al Mansuriy. Savdo tashkilotlari OPECOPEK va WTOBST. Asosiy import hamkorlari: [[Xitoy]] 12,9 %, [[Hindiston]] 12 %, [[AQSHAQSh]] 8,6 %, [[Yaponiya]] 6 %, [[Turkiya]] 4,4 %, [[Italiya]] 4,2 %. Qarzi: $128,6 million (2009-yil dekabr maʼlumoti), Davlat qarzi 47,2 %, Zarari $54,68 mlrd. (2009). YaIMda qishloq xo‘jaligi (1,6 %), sanoat (61,8 %), xizmat ko‘rsatish (36,6 %) ning ulushi. Ishsizlik 12,7 %<ref>[http://euro2012ua.org/node/1883 Юрий Сидоренко стал первым украинцем, построившим православный храм на Аравийском полуострове]</ref>.▼
 
* Asosiy sanoatlari: Neft, baliqchilik, aluminiy, sement, kemasozlik, qayiqsozlik, tikuvchilik, to‘qimachilik.▼
* Eksport tovarlari: Neft vaneft maxsulotlari, tabiiy gaz, quritilgan baliq.▼
* Asosiy eksport hamkorlari: Yaponiya 26,5 %, Janubiy Koreya 10,9 %, Hindiston 10,7 %, Eron 7,5 %, Tayland 6,1 %.▼
* Import maxsulotlari: mashina texnologiyalari, kimyoviy maxsulotlar, oziq-ovqat.▼
 
== Ish vaqti ==
Odatiy ish kuni ikki mavsuvdamavsumda 8 soat: ertalabdan 130013:00 gacha va 160016:00 dan kechgacha. Payshanba — qisqa kun, juma — dam olish kuni.
 
=== Bayram va dam olish kunlar ===
* 2-dekabr (Mustaqillik kuni);
* 1-yanvar (Yangi yil);
* 6-avgust — ZaidZayd shayxlikka qabul qilingan kun.
 
=== Diniy bayramlar ===
* Iyd Al-Fitr — Ramazon tugagandan so‘ng;
* Iyd Al-Adxa — musulmonlarningislom dinining qurbonlik bayrami;
* Musulmon kalendari bo‘yicha yangi yil;
 
▲== Iqtisodiyoti ==
▲BAA [[YaIM]]ning o‘sishi 2010-yilga nisbatan 3,2 %, Inflyatsiyaning tushishi esa 1 %. BAA iqtisodiy o‘sishi 2010-yilda 3,2 %, uning katta qismi [[neft]] bo‘lmagan sektorlardan, inflyatsiyaning tushishi 1 % kutilmoqda — deydi Davlat Iqtisodiyot Vaziri. YaIMning o‘sishida 71 % neftsiz maxsulotlarga to‘gʻri keladi, 2008-yilda bu ko‘rsatkich 66,5 % edi, — deydi Sultan bin Said Al Mansuriy. Savdo tashkilotlari OPEC va WTO. Asosiy import hamkorlari: [[Xitoy]] 12,9 %, [[Hindiston]] 12 %, [[AQSH]] 8,6 %, [[Yaponiya]] 6 %, [[Turkiya]] 4,4 %, [[Italiya]] 4,2 %. Qarzi: $128,6 million (2009-yil dekabr maʼlumoti), Davlat qarzi 47,2 %, Zarari $54,68 mlrd. (2009). YaIMda qishloq xo‘jaligi (1,6 %), sanoat (61,8 %), xizmat ko‘rsatish (36,6 %) ning ulushi. Ishsizlik 12,7 %<ref>[http://euro2012ua.org/node/1883 Юрий Сидоренко стал первым украинцем, построившим православный храм на Аравийском полуострове]</ref>.
 
▲* Asosiy sanoatlari: Neft, baliqchilik, aluminiy, sement, kemasozlik, qayiqsozlik, tikuvchilik, to‘qimachilik.
▲* Eksport tovarlari: Neft vaneft maxsulotlari, tabiiy gaz, quritilgan baliq.
▲* Asosiy eksport hamkorlari: Yaponiya 26,5 %, Janubiy Koreya 10,9 %, Hindiston 10,7 %, Eron 7,5 %, Tayland 6,1 %.
▲* Import maxsulotlari: mashina texnologiyalari, kimyoviy maxsulotlar, oziq-ovqat.
 
== Bojxona ==
BirashganBirlashgan Arab Amirliklari bojxonasi yuz yillardan buyon qo‘llanib kelinadi. Tarixga nazar tashlaydigan bo‘lsak, BAAning bojxona chegarasi Shayh Zaid bin Sulton va Shayh Rashid bin Al Maktoumlar (u Dubayning hokimi edi) davrigacha bir necha etaplardan iborat bo‘lgan hamda shu vaqtda birinchi bor bojxona binolari qurilib Dubayni, yaʼni amirlikning muhim savdo-sotiq shahrini tartibga solishga imkon berdi. Dubayning bojxonasi hukumatning eng qadimgi bojxonalaridandir va u „yigʻish“ nomi bilan mashxurdir, yaʼni undiriladigan soliqlar va bojlar yigʻilganligi uchun. Tarixiy bojxonaga ko‘ra odamlar uni „Markazlar onasi“ deb atashgan, chunki bir necha asosiy hukumat binolari, eng qadimiy bojxona binosi va bojxona yo‘llari u yerdan o‘tgan. [[2003-yil]]ning martida doktor (professor) Muhammad Khalfan Bin Kharbash konferensiyada qatnashdi va unda butun bojxona menejerlari bilan uchrashdi. Bunda maqsad keng miqyosda qadam tashlash, yaʼni FCA ning tashkil tpishiga ko‘ra va bojxonalararo umumiy markaz tashkil qilish to‘gʻrisida bo‘ldi. Shundan so‘ng hokimiyat organlarining bu maqsadda jadallashishiga olib keldi. Shunday qilib 2008-yil 28-mayda vazirlik komiteti kengashi (rahbari Shayh Hamdam bin Rashid Al Maktoum), vitse president, bosh vazir va Dubay hokimi, Iqtisodiy vazirlik va Sanoat komiteti tayyorlagan „Bojxona shtat qonunlarini umumlashtirish“ga erishildi.
 
=== Bojxona qoidalari ===
Строка 48 ⟶ 62 :
 
=== Bojxona postlari ===
* Abu -Dabi:
Postlar soni: 12 ta
* DubaiDubay:
Postlar soni: 16
* SharjahSharja:
Postlar soni: 10.
* Ras al kheman-ul-Xayma:
Postlar soni: 8.
* FujerahFujayra:
Postlar soni: 3.
* Ajman:
Postlar soni: 1.
* Um Al Quwain-al-Quvayn:
Postlar soni: 1.
 
== O‘zbekiston va Birlashgan Arabarab Amirliklariamirliklari munosabatlari ==
{{main|O‘zbekiston — Birlashgan Arabarab Amirliklariamirliklari munosabatlari}}
O‘zbekiston va Birlashgan arab amirliklari oʻrtasida siyosiy, diplomatik, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy-gumanitar sohalarda oʻzaro manfaatli hamkorlikni izchil rivojlantirish uchun juda katta imkoniyat bor. Oxirgi paytda iqtisodiy hamkorlik, oʻzaro tovar ayirboshlash kengaymoqda.
 
2018-yil holatiga koʻra, O‘zbekistonda BAA mablagʻ ishtirokida 107 ta korxona faoliyat yuritib kelmoqda, shundan 39 tasi 100% xorijiy kapital asosida tashkil etilgan.
 
O‘zbekiston BAAga ipak xom-ashyosi, metal konstruksiyalari, yengil va yuk avtomashinalari, sement bloklari, qandolatchilik mahsulotlari, dukkakli ekinlar va boshqa qishloq xoʻjaligi tovarlari, konsentrat va tabiiy sharbatlar eksport qilmoqda.
 
== Manbalar ==
{{Manbalarmanbalar}}
 
{{Osiyo_mamlakatlari}}
 
[[TurkumCategory:Yaqin Sharqsharq]]
[[TurkumCategory:Birlashgan Arabarab Amirliklariamirliklari]]
[[TurkumCategory:BMT aʼzolari]]
 
 
{{stubZagotovka}}
Источник — https://enc.for.uz/wiki/Служебная:Сравнение_версий/3089...10416