Eron togʻligi: различия между версиями

da. [[Gʻarb]]da [[Mesopotamiya pasttekisligi]] va [[sharq]]da [[Hind]] [[vodiy]]si oraligʻida joylashgan. [[Uzunlik|Uzunligi]] gʻarbdan sharqqa 2500 km, [[shimol|shim.]]dan janubga 1500 km ga choʻzilgan, [[maydon|maid.]] 2,7 mln. km². Eron togʻligi alphimolay geosinklinal oblastida [[alp burmalanishi|alp orogenezi]] natijasida vujudga kelgan. Relyefi murakkab, burmali va burmalipalaxsali togʻlar bilan birga ular orasida [[akkumulyativ tekisliklar]] ham uchraydi. Keng ichki [[yassitogʻlik]]lar (balandligi 500 m dan 2000 m gacha) shim.dan [[Elburs]] (balandligi 5604 m), [[Turkmaniston-Xuroson togʻlari|TurkmanistonXuroson]], [[Paropamiz togʻlari|Paropamiz]], [[Hindukush]]ning gʻarbiy tizmalari bilan, jan.dan [[Zagros]], [[Makron]], [[Sulaymon togʻlari]] bilan oʻralgʻan. Yassitogʻliklar ichki qismida berk [[botiq]]dar, chekkalarida [[Dashti Kavir]], [[Dashti Margʻo]], [[Dashti Lut]] va boshqalar [[qumli choʻl tuproqlari|qumli choʻllar]], [[shoʻrxoklar]] bor. [[Choʻl]]li botiqlar [[qir]] va [[togʻlar]] ([[Koʻhirud]], Sharqiy Eron va boshqalar) bilan ajralgan. [[Iqlim]]i [[subtropik mintaqalar|subtropik]] [[kontinental iqlim|kontinental]], quruq iqlim. Ichki yassitogʻliklarda yillik yogʻin 100 mm, togʻlarda 500 mm gacha, Sulaymon va Elburs togʻlarining tashqariga qaragan yon bagʻirlarida 1000–2000 mm gacha. [[Daryo]]lari ([[Hilmand]], Safedrud, Hirirud va boshqalar) kamsuv, qisqa, asosan, [[sugʻorish]]da foydalaniladi. [[Oʻsimliklar]]i [[chala choʻl zonalari|chala choʻl]] va [[choʻl]] hamda quruq [[dasht]]ga xos. Sharqiy yon bagirlarida [[savanna]], siyrak [[oʻrmon]]lar, shim. yon bagʻirlarida sernam keng bargli subtropik oʻrmonlar bor. [[Tuproq|Tuprogʻi]], asosan, [[boʻz tuproqlar|boʻz tuproq]]. [[Hayvonot dunyo-s i|Hayvonot dunyosi]]da [[sudralib yuruvchilar]], [[hasharotlar]] va [[oʻrgimchaklar]] keng tarqalgan. [[Voha]] [[dehqonchilik|dehqonchiligi]] va [[yaylov]] [[chorvachilik|chorvachiligi]] bilan shugʻullaniladi.

 

 

[[Category:Osiyo]]