Hindiston yarim oroli: различия между версиями
Sf7 uz (обсуждение | вклад) м (1 revision imported: YevroOsiyo) |
Sf7 uz (обсуждение | вклад) м (Text replacement - "{{OʻzME}}" to "{{ЎзМЭ}}") |
||
| (не показаны 2 промежуточные версии этого же участника) | |||
| Строка 1: | Строка 1: | ||
'''Hindiston yarim oroli''' -[[Janubiy Osiyo|Jan. Osiyo]]dagi [[yarim orol]], asosan, [[Hindiston]]da. Maydoni qariyb 2 mln. km{{sup|2}}. Gʻar-bda [[Arabiston dengizi]], sharqda [[Hind okeani]]ning [[Bengaliya qoʻltigʻi]] bilan chegaradosh. Shim. chegarasi shartli ravishda [[Hind]] daryosi [[delta]]si bilan [[Gang]] daryosi deltasi oraligʻidan oʻtkazilgan. Qirg-oqlari past, kam parchalangan. Sohil qismi kambar allyuvial tekislik. Katta maydonni [[Dekan yassitogʻligi]] egallaydi. Uning gʻarbiy balandroq qismi — [[Gʻarbiy gat togʻlari|Gʻarbiy Gat togʻlari]] Arabiston dengiziga tik tushgan. Sharqida [[Sharqiy gat togʻlari|Sharqiy Gat togʻlari]]ni tashkil etgan alohida massivlar uchraydi. Yarim orolning eng baland qismi uning jan. dagi Anaymudi togʻi, 2698 m. [[Toshkoʻmir]], [[temir rudalari|temir]] va [[marganets rudalari]] konlari bor. Ikdimi [[tropik iqlim|tropik]], subekvatorial iqlimga oʻtib boradi. Shim.da tropik mussonli, yozi sernam iqlim. Oʻrtacha temperaturalar yanvarda 21—29°, mayda 30—40°. Yillik yogʻin ichki r-nlarida 500 – 700 mm, shamolga roʻpara togʻ yon bagʻirlarida 3000 mm gacha. Asosiy daryolari — Narmada, Tapti, Mahanadi, [[Godavari]], [[Krishna (daryo)|Krishna]] va boshqa, yomgʻirdan toʻyinadi, yoz— kuz oylarida toʻlib oqadi, tez-tez toshadi. Suvidan, asosan, [[sugʻorish]]da foydalaniladi. Gʻarbiy va Sharqiy Gat togʻlarining dengizga qaragan yon bagʻirlarida doim yashil sernam va mussonli barg toʻkuvchi oʻrmonlar, ichki hududlarda [[savannalar|savanna]] tipidagi oʻsimliklar oʻsadi, daryolar deltasida mangra oʻrmonlari bor. Milliy bogʻlar tashkil etilgan. Katta maydonlarni [[madaniy landshaft|madaniy land-shaftlar]] — ekin maydonlari ([[sholi]], [[bugʻdoy]], [[paxta]]zorlar) va mevali bogʻlar egallagan. |
'''Hindiston yarim oroli''' -[[Janubiy Osiyo|Jan. Osiyo]]dagi [[yarim orol]], asosan, [[Hindiston]]da. Maydoni qariyb 2 mln. km{{sup|2}}. Gʻar-bda [[Arabiston dengizi]], sharqda [[Hind okeani]]ning [[Bengaliya qoʻltigʻi]] bilan chegaradosh. Shim. chegarasi shartli ravishda [[Hind]] daryosi [[delta]]si bilan [[Gang]] daryosi deltasi oraligʻidan oʻtkazilgan. Qirg-oqlari past, kam parchalangan. Sohil qismi kambar allyuvial tekislik. Katta maydonni [[Dekan yassitogʻligi]] egallaydi. Uning gʻarbiy balandroq qismi — [[Gʻarbiy gat togʻlari|Gʻarbiy Gat togʻlari]] Arabiston dengiziga tik tushgan. Sharqida [[Sharqiy gat togʻlari|Sharqiy Gat togʻlari]]ni tashkil etgan alohida massivlar uchraydi. Yarim orolning eng baland qismi uning jan. dagi Anaymudi togʻi, 2698 m. [[Toshkoʻmir]], [[temir rudalari|temir]] va [[marganets rudalari]] konlari bor. Ikdimi [[tropik iqlim|tropik]], subekvatorial iqlimga oʻtib boradi. Shim.da tropik mussonli, yozi sernam iqlim. Oʻrtacha temperaturalar yanvarda 21—29°, mayda 30—40°. Yillik yogʻin ichki r-nlarida 500 – 700 mm, shamolga roʻpara togʻ yon bagʻirlarida 3000 mm gacha. Asosiy daryolari — Narmada, Tapti, Mahanadi, [[Godavari]], [[Krishna (daryo)|Krishna]] va boshqa, yomgʻirdan toʻyinadi, yoz— kuz oylarida toʻlib oqadi, tez-tez toshadi. Suvidan, asosan, [[sugʻorish]]da foydalaniladi. Gʻarbiy va Sharqiy Gat togʻlarining dengizga qaragan yon bagʻirlarida doim yashil sernam va mussonli barg toʻkuvchi oʻrmonlar, ichki hududlarda [[savannalar|savanna]] tipidagi oʻsimliklar oʻsadi, daryolar deltasida mangra oʻrmonlari bor. Milliy bogʻlar tashkil etilgan. Katta maydonlarni [[madaniy landshaft|madaniy land-shaftlar]] — ekin maydonlari ([[sholi]], [[bugʻdoy]], [[paxta]]zorlar) va mevali bogʻlar egallagan. |
||
{{ |
{{ЎзМЭ}} <!-- Bot tomonidan yaratildi --> |
||
{{ |
{{Zagotovka}} |
||
[[ |
[[Category:Yarim orollar]] |
||
[[ |
[[Category:Osiyo]] |
||
Текущая версия от 23:23, 5 июля 2021
Hindiston yarim oroli -Jan. Osiyodagi yarim orol, asosan, Hindistonda. Maydoni qariyb 2 mln. km2. Gʻar-bda Arabiston dengizi, sharqda Hind okeanining Bengaliya qoʻltigʻi bilan chegaradosh. Shim. chegarasi shartli ravishda Hind daryosi deltasi bilan Gang daryosi deltasi oraligʻidan oʻtkazilgan. Qirg-oqlari past, kam parchalangan. Sohil qismi kambar allyuvial tekislik. Katta maydonni Dekan yassitogʻligi egallaydi. Uning gʻarbiy balandroq qismi — Gʻarbiy Gat togʻlari Arabiston dengiziga tik tushgan. Sharqida Sharqiy Gat togʻlarini tashkil etgan alohida massivlar uchraydi. Yarim orolning eng baland qismi uning jan. dagi Anaymudi togʻi, 2698 m. Toshkoʻmir, temir va marganets rudalari konlari bor. Ikdimi tropik, subekvatorial iqlimga oʻtib boradi. Shim.da tropik mussonli, yozi sernam iqlim. Oʻrtacha temperaturalar yanvarda 21—29°, mayda 30—40°. Yillik yogʻin ichki r-nlarida 500 – 700 mm, shamolga roʻpara togʻ yon bagʻirlarida 3000 mm gacha. Asosiy daryolari — Narmada, Tapti, Mahanadi, Godavari, Krishna va boshqa, yomgʻirdan toʻyinadi, yoz— kuz oylarida toʻlib oqadi, tez-tez toshadi. Suvidan, asosan, sugʻorishda foydalaniladi. Gʻarbiy va Sharqiy Gat togʻlarining dengizga qaragan yon bagʻirlarida doim yashil sernam va mussonli barg toʻkuvchi oʻrmonlar, ichki hududlarda savanna tipidagi oʻsimliklar oʻsadi, daryolar deltasida mangra oʻrmonlari bor. Milliy bogʻlar tashkil etilgan. Katta maydonlarni madaniy land-shaftlar — ekin maydonlari (sholi, bugʻdoy, paxtazorlar) va mevali bogʻlar egallagan.
 | Ушбу мақолани ёзишда Ўзбекистон миллий энциклопедияси (2000-2005) маълумотларидан фойдаланилган. |
 | Ушбу мақола чаладир. Сиз уни таҳрирлаб, Энциклопедияга ўз хиссангизни қўшишингиз мумкин. Бу шаблонни аниқроғига алмаштириш керак. |