Oʻzbek tilining qarluq-chigil shevasi
Oʻzbek tili | |
---|---|
Milliy nomi: | -{Oʻzbek tili, Ўзбек тили (/ozbek/)}- |
Mamlakatlar: | Oʻzbekiston, Afgʻoniston, Qozogʻiston, Tojikiston, Qirgʻiziston |
Mintaqalar: | |
Rasmiylik holati: | Oʻzbekiston |
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni: | 20 mlndan ziyod (qipchoq va oʻgʻuz shevalari bilan birga) |
Tartiblovchi tashkilot: | |
Oʻrni: | |
Holati: | |
Turkumlanishi | |
Turkum: | Yevroosiyo tillari |
Oltoy tillari | |
Alifbosi: | lotin, kirill, arab (Oʻzbek yozuvi) |
Til kodlari | |
-{ISO 639-1 | uz}- |
-{ISO 639-2 | uzb}- |
-{ISO 639-3 | uzb, uzn, uzs}- |
Shuningdek qarang: Loyiha:Tilshunoslik |
Qarluq oʻzbek tili (Oʻzbek tili, Ўзбек тили, arab. ئۇزبېك تیلى yoki Oʻzbekcha, Ўзбекча) — qarluq-xorazmiy guruhining turkiy tili. Anʻanaviy ravishda oʻzbek tilining qarluq lahjasi deb taʼriflanadi.
Maʼlumot Править
Oʻzbek tili sezilarli darajada lahjaviy tarmoqlanganligi bilan ajralib turadi. Fargʻona vodiysi shevalari adabiy til asosiga kirgan.
Zamonaviy oʻzbek tilida unlilar ohangdoshligi buzilgan yoki kam ifodalangan, [o] va [ö] - [o]da, [u] va [ü] — [u]da, [ı] va [i] esa — [i]da (oʻrta qatordagi unli) mos kelishi yuz bergan. "O"lash xususiyatiga ham ega ([a] > [o]). Shu vaqtning oʻzida oxirgi k, q, g, gʻlar saqlanadi, tarixiy old unlilar oʻrtasidagi holatida esa -j- tovushi -ģ- ga oʻtadi.
Oʻzbek tilida qoʻshni qipchoq tillariga nisbatan fors va arab tillaridan oʻzlashtirishlar soni koʻp.
Shuningdek qarang Править