Анонимный участник
Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi: различия между версиями
нет описания правки
Sf7 uz (обсуждение | вклад) Нет описания правки |
Нет описания правки |
||
(не показано 5 промежуточных версий 2 участников) | |||
Строка 1:
{{#seo:
|title=
|titlemode=append
|keywords=O'zbekiston,O'zbekiston,O'zSSR,O'zSSR,Yurtimiz Sovet ittifoqi tarkibida
|description=Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi Sovet ittifoqi tarkibidagi respublika. OʻzSSR 20-asrning 1924-1991 yillarida boʻlgan va mamlakat tarixida katta iz qoldirgan.
}}
{{SSSR respublika
|name = Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi
Строка 19 ⟶ 26 :
|anthem = [[Oʻzbekiston SSR madhiyasi]] <br /><br /><center>[[File:O'zbekiston Sovet Davlat Madhiyasi (vocal).ogg]]</center>
}}
'''Oʻzbekiston sovet sotsialistik respublikasi''' ('''OʻzSSR''', '''Oʻzbekiston SSR''') — SSSR tarkibiga kirgan milliy respublika (1925—91). [[1991-yil]] [[31-avgust]]da mustaqilligini eʼlon qildi va Oʻzbekiston Respublikasiga aylandi. Oʻrta Osiyoda SSSR tomonidan oʻtkazilgan milliy-hududiy chegaralanish oʻtkazilishi natijasida tashkil topgan.
Turkiston avtonom sovet sotsialistik respublikasi, Buxoro xalq sovet respublikasi va Xorazm xalq sovet respublikasi hududlarining, asosan, [[oʻzbeklar]] va [[qoraqalpoqlar]] yashaydigan qismlarida vujudga kelgan. Oʻrta Osiyoning markaziy qismida joylashgan. Maydoni 447 400 km². Aholisi 5 milliondan ortiq (1926), 6,4 million (1939), 8,3 million (1959), 11,8 million (1970), 15,4 million (1979), 20 millionga yaqin (1989) kishi.
OʻzSSRda oʻzbeklar (14 milliondan oshiq), qoraqalpoqlar (411 900), tojiklar (933 600), qozoqlar (808 200), qirgʻizlar (174 900), turkmanlar (121 600) yashagan (1989).
Строка 32 ⟶ 40 :
Oʻrta Osiyoda milliy-hududiy chegaralanish oʻtkazilishi natijasida [[Turkiston avtonom sovet sotsialistik respublikasi]] tugatilib, uning hududi yangi tuzilgan OʻzSSR, Turkmaniston SSR, [[Tojikiston ASSR]] (OʻzSSR tarkibida, 1929 yildan Tojikiston SSR), shuningdek, Qoraqirgʻiz (Qirgʻiziston) muxtor viloyati ([[RSFSR]] tarkibida; Qirgʻiziston SSR), Qoraqalpoq muxtor viloyati (Qozogʻiston ASSR tarkibida; keyinchalik Qoraqalpogʻiston ASSR, 1936 yildan OʻzSSR tarkibida) tarkibiga kiritildi.
Umumoʻzbek sovetlarining Buxoroda boʻlgan 1-qurultoyi (1925 yil 13—17 fevral)da "Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasini tashkil etish toʻgʻrisida deklaratsiya" qabul qilindi. Qurultoyda respublikaning oliy organlari: OʻzSSR Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi — OʻzSSR MIK va OʻzSSR Xalq Komissarlari Soveti — OʻzSSR XKS tuzilgan. OʻzSSR maʼmuriy jihatdan 1925 yilda dastlab
Respublika siyosiy hayotida Oʻzkompartiya (1925 yil fevralda Buxoroda tuzilgan) yetakchi rol oʻynagan. OʻzSSR da hokimiyatning qonun chiqaruvchi oliy organi — OʻzSSR Oliy Soveti (1937 yildan) hamda ijro qiluvchi va boshqaruvchi oliy organi — OʻzSSR Ministrlar Soveti (1946 yildan) hisoblangan. Davlat hokimiyatining mahalliy organlari — 2,5 yilga saylanadigan xalq deputatlarining oblast, rayon, shahar, posyolka, qishloq va ovul sovetlari boʻlgan. Biroq amalda hokimiyat [[Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi]] (KPSS)ning respublikadagi boʻlimi — Oʻzbekiston Kompartiyasi Markaziy Qoʻmitasi va markaz gumashtalari qoʻlida boʻlgan. OʻzKP(b) eʼtiborini sovet hokimiyatini mustahkamlashga, bosmachilik va burjuaz mulkdorlarga qarshi kurashga, sotsialistik industrlashtirishni amalga oshirishga, qishloq xoʻjaligini kollektivlashtirishga, madaniy inqilobni oʻtkazishga qaratgan.
Строка 177 ⟶ 185 :
* [http://web.archive.org/web/20060728124403/http://history.tuad.nsk.ru/dop/maps/m1.jpg Карта азиатской части СССР в 1929 году]
* [http://www.avtonomer.net/content/view/269/45/ Автомобильные номера Узбекской ССР]
{{ЎзМЭ}}
{{Shoʻro Ittifoqi Jumhuriyatlari}}
[[Turkum:Oʻzbekiston:Tarix]]▼
[[Turkum:Oʻzbek SSJ]]▼
{{
|