Trigonometriya: различия между версиями
Содержимое добавлено Содержимое удалено
Sf7 uz (обсуждение | вклад) м (1 revision imported: Matematika) |
Sf7 uz (обсуждение | вклад) (Qoʻshimcha maʼlumot) |
||
| Строка 1: | Строка 1: | ||
[[Tasvir:Circle-trig6.svg|300px|thumbnail|right|''θ'' burchakning barcha trigonometrik funksiyalari markazi ''O'' nuqtada yotgan birlik aylana yordamida aniqlanishi mumkin.]] |
[[Tasvir:Circle-trig6.svg|300px|thumbnail|right|''θ'' burchakning barcha trigonometrik funksiyalari markazi ''O'' nuqtada yotgan birlik aylana yordamida aniqlanishi mumkin.]] |
||
'''Trigonometriya''' ([[yunon tili|yun.]] ''trigōnon'' "uchburchak" + ''metron'' "oʻlchov")<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?search=trigonometry Online Etymology Dictionary]</ref> [[matematika]]ning [[uchburchak]]lar (xususan, [[toʻgʻri burchak]]li uchburchaklar) muammolari bilan shugʻullanuvchi boʻlimidir. Trigonometriyada [[trigonometrik funksiyalar]] orqali uchburchak tomonlari va burchaklari orasidagi mutanosibliklar, aloqalar oʻrganiladi. |
|||
| ⚫ | '''Trigonometriya''' ({{lang-grc|τρίγωνον}} — uchburchak va ...metriya) — [[matematika]]ning trigonometrik funksiyalarining xossalari, [[uchburchak]]ning tomonlari bilan burchaklari orasidagi munosabatlarni oʻrganuvchi boʻlimi. Sinuslar, kosinuslar, tangenslar teoremalari trigonometriyaning asosiy natijalaridan hisoblanadi. Trigonometriyaning aytib oʻtilgan munosabatlari yevklid va noyevklid geometriyalarida oʻrganilinadi. Yevklid fazosining trigonometrik sferalari sferik trigonometriya deb ataladi. |
||
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi --> |
|||
| ⚫ | '''Trigonometriya''' ( |
||
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri --> |
|||
Trigonometriya keng amaliy tatbiqlarga ega. Trigonometriya matematikada muhim rol oʻynaydi. |
|||
| ⚫ | |||
{{reflist}} |
|||
Oʻzbekiston Respublikasi davrida arab olimlari Muhammad al-Xorazmiy, Abu Rayhon Beruniy, Battoniy, Abu-l-Vafo, Nasiriddin Tusiy asarlarida trigonometriyaga asos solingan deb xato hisoblana boshlandi. Aslida kosinuslar teoremasining mohiyati Yevklid davrida maʼlum boʻlgan ([[Yevklid "Negizlari"]] 2-kitobining 12 va 13-teoremalari). Bu jarayonga hindistonlik [[Bxaskara, Acharya|Bxaskara]] va boshqalar ham arab olimlari qatori oʻz xissasini qoʻshgan. Vaqt oʻtib [[Regiomontan]] teoriyani yanada rivojlantirgan, u tangenslar teoremasini hosil qila olgan. |
|||
| ⚫ | |||
Trigonometriya sohasida kelgusi ishlar [[Kopernik, Nikolay|Kopernik]], Brage, [[Viyet, Fransua|Viyet]], Keplerlarga tegishli boʻlgan. Trigonometriya hozirgi belgilashlar va bayon uslubi [[Eyler, Leonard|L. Eyler]] asarlarida shakllangan. |
|||
| ⚫ | |||
== Adabiyot == |
|||
* [https://bigenc.ru/mathematics/text/4203511 ТРИГОНОМЕТРИЯ] // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2017); Дата обращения: 18.06.2021{{ref-ru}} |
|||
| ⚫ | |||
{{manbalar}} |
|||
| ⚫ | |||
{{fanlar-stub}} |
{{fanlar-stub}} |
||
| ⚫ | |||
<!-- interwiki --> |
|||