Tomsk shahri: различия между версиями

Материал из УзЭнц
Содержимое добавлено Содержимое удалено
ВизуальныйВики-текст
(Bilgiquti)
м (Text replacement - "{{OʻzME}}" to "{{ЎзМЭ}}")
 
(не показаны 3 промежуточные версии этого же участника)
Строка 1: Строка 1:
{{Bilgiquti aholi punkti
{{Bilgiquti aholi punkti
| oʻzbekcha nomi = Tomsk
| oʻzbekcha nomi = Tomsk
| mavqe = shahar

⚫
| mamlakat = Rossiya
| mavqe =
| mintaqa turi = viloyat
⚫
| mamlakat = Rossiya
| mintaqa turi =
| mintaqa = [[Tomsk viloyati]]
| mintaqa =
| jadvalda mintaqa = Tomsk viloyati
| tuman turi = shahar okrugi
| jadvalda mintaqa =
| tuman turi =
| tuman = Tomsk shahri
| tuman =
| jadvalda tuman =
| jamoat turi =
| jadvalda tuman =
| jamoat turi =
| jamoat =
| jamoat =
| jadvalda jamoat =
| qaram =
| jadvalda jamoat =
| gerb = Tomsk city coat of arms.png
| qaram =
| bayroq = Tomsk city flag.png
| gerb =
⚫
| CoordScale =
| bayroq =
⚫
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi oʻlchami =
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi =
| mamlakat xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| tuman xaritasi =
| tuman xaritasi =
| ichki bolinishi =
| ichki bolinishi = [[#Maʼmuriy boʻlinishi|4 tuman]]
| rahbar turi =
| rahbar turi = mer
| rahbar =
| rahbar = Ivan Klyayn
| asos solingan =
| asos solingan = 1604
| ilk eslatilishi =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| qachondan beri =
| maydon =
| maydon = 294,6
| balandlik turi =
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi =
| AP markazi balandligi = 80
| iqlim = Kontinental-siklonik
| iqlim =
| rasmiy til = [[Rus tili|Ruscha]]
| rasmiy til = [[Rus tili|Ruscha]]
| keng tarqalgan til =
| keng tarqalgan til =
| aholi =
| aholi =
| sanalgan yil =
| sanalgan yil =
| zichlik =
| zichlik =
| aglomeratsiya =
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxoronim =
| etnoxoronim = tomichlar
| vaqt mintaqasi = +7
| vaqt mintaqasi = +7
| DST =
| DST =
| telefon kodi = +7 3822
| telefon kodi = +7 3822
| pochta indeksi =
| pochta indeksi = 634050
| pochta indekslari =
| pochta indekslari = 634xxx
| avtomobil kodi =
| avtomobil kodi = 70
| identifikator turi =
| identifikator turi =
| raqamli identifikator =
| raqamli identifikator = 69401
| sayt = http://www.admin.tomsk.ru
| sayt = http://www.admin.tomsk.ru
| sayt tili = ru
| sayt tili = ru
}}
}}


Строка 61: Строка 60:
== Tarixi ==
== Tarixi ==
Tomsk 1604 yilda vujudga kelgan. 1804— 1925 yillarda [[guberna|guberniya]] markazi. Shahar 19-asrning 30-yillari oxiridan, Tomsk va Yenisey gubernyalarida koʻplab oltin qazib olina boshlashi munosabati bilan, [[Sibir]]ning muhim [[savdo]], [[hunarmandchilik]] va [[tranzit]] markazi boʻlib qoldi. Tomskda 1880 yilda Rossiyaning [[Osiyo]] qismida [[Tomsk davlat universiteti|birinchi universitet]], 1896 yilda Sibirda birinchi oliy texnika oʻquv yurti — texnologiya instituti ochilgan. 1880-yildan Tomsk podsho Rossiyasining [[surgun]] joyi edi.
Tomsk 1604 yilda vujudga kelgan. 1804— 1925 yillarda [[guberna|guberniya]] markazi. Shahar 19-asrning 30-yillari oxiridan, Tomsk va Yenisey gubernyalarida koʻplab oltin qazib olina boshlashi munosabati bilan, [[Sibir]]ning muhim [[savdo]], [[hunarmandchilik]] va [[tranzit]] markazi boʻlib qoldi. Tomskda 1880 yilda Rossiyaning [[Osiyo]] qismida [[Tomsk davlat universiteti|birinchi universitet]], 1896 yilda Sibirda birinchi oliy texnika oʻquv yurti — texnologiya instituti ochilgan. 1880-yildan Tomsk podsho Rossiyasining [[surgun]] joyi edi.

=== Hozirgi davr ===
2004-yilda Tomskga 400 toʻldi. Shu munosabat bilan shahar va viloyat rahbariyati, yubileyga tayyorgarlik koʻrish hisobiga, federal byudjetdan shaharni rivojlantirishga, avvalambor koʻchalarni taʼmirlashga, sezilarli miqdorda mablagʻlar ajratilinishiga erishdi. 3-5 sentabr kunlariga moʻljallangan yubileyni nishonlash, [[Beslandagi terrotistik akt|terakt]] bilan mos keldi va bir kun bilan chegaralandi, bayramning qolgan qismi esa 7-10 oktabr kunlari oʻtkazildi.
[[File:Tomsk Lenin sq.jpg|thumb|right|200px|Lenin maydoni (viloyat drama teatri tomonidan koʻrinish)]]

== Maʼmuriy boʻlinishi ==
[[File:Tomskmap.png|upright|right|thumb|250px|Shahar tumanlari]]
Tomsk maʼmuriy jihatdan 4 ta shahar ichidagi quyidagi tumanlarga boʻlingan:<ref name="АТУ"/><ref name="ОКАТО">[[Общероссийский классификатор объектов административно-территориального деления|ОКАТО]] {{ОКАТО|69401}}</ref><ref name="гор.устав">{{Cite web|url=http://www.admin.tomsk.ru/pgs/2w|title=Официальный портал муниципального образования 'Город Томск': Глава 1. Общие положения|publisher=www.admin.tomsk.ru|lang=en|accessdate=2018-11-14}}</ref>.
* Kirov
* Lenin
* Oktyabr
* Sovet


== Iqtisodiyoti ==
== Iqtisodiyoti ==
Строка 73: Строка 84:
Shaharda [[Rossiya fanlar akademiyasi]] Sibir boʻlimining ilmiy markazi; 6 [[oliy oʻquv yurtlari|oliy oʻquv yurti]] (shu jumladan, universitet), 3 [[teatr]], [[muzey]]lar (shu jumladan, Tomsk universiteti muzeyi), [[Botanika bogʻi]] mavjud. Meʼmoriy [[yodgorlik]]lardan: Voskresenskaya [[cherkov]]i (18-asr oxiri — 19-asr boshlari), [[savdo]] [[rasta]]lari (18—19-asrlar) saqlangan.
Shaharda [[Rossiya fanlar akademiyasi]] Sibir boʻlimining ilmiy markazi; 6 [[oliy oʻquv yurtlari|oliy oʻquv yurti]] (shu jumladan, universitet), 3 [[teatr]], [[muzey]]lar (shu jumladan, Tomsk universiteti muzeyi), [[Botanika bogʻi]] mavjud. Meʼmoriy [[yodgorlik]]lardan: Voskresenskaya [[cherkov]]i (18-asr oxiri — 19-asr boshlari), [[savdo]] [[rasta]]lari (18—19-asrlar) saqlangan.


Tomskda Rossiyaning 78 xududlaridan va dunyoning 79 davlatlaridan kelgan talabalar taʼlim olishadi. Tomsk, [[Moskva]] bilan bir qatorda, [[Birlashgan millatlar tashkiloti|BMT]] tomonidan tuzilgan, talabalar yashashi uchun eng yaxshi 100 shaharlar roʻyxatiga kiradi.
{{OʻzME}}

Oʻzbekistondan Tomskda bir yarim mingdan ortiq talaba taʼlim oladi (2019).

{{ЎзМЭ}}

Текущая версия от 23:30, 5 июля 2021

Shahar
Tomsk
Bayroq Gerb
Bayroq Gerb
Mamlakat Rossiya
Viloyat Tomsk viloyati
Shahar okrugi Tomsk shahri
Ichki boʻlinishi 4 tuman
Mer Ivan Klyayn
Asos solingan 1604
Maydoni 294,6 km²
Markazi balandligi 80 m
Iqlim tipi Kontinental-siklonik
Rasmiy tili Ruscha
Etnoxoronim tomichlar
Vaqt mintaqasi UTC+7
Telefon kodi +7 3822
Pochta indeksi 634050
Pochta indekslari 634xxx
Avtomobil kodi 70
[[]] 69401
Rasmiy sayti http://www.admin.tomsk.ru (rus.)

Tomsk — Sibir universitet shahri. Rossiya Federatsiyasi Tomsk viloyati markazi (1782 yildan). Tom daryosining oʻng sohilida. Daryo porti.

Transport yoʻli stantsiyasi, daryodan temir yoʻlga, temir yoʻldan daryoga yuk ortiladigan punkt. Aeroport bor. Aholisi 478 ming kishi (1998). Shaharda 3 ta tuman mavjud.

Tarixi[править | править код]

Tomsk 1604 yilda vujudga kelgan. 1804— 1925 yillarda guberniya markazi. Shahar 19-asrning 30-yillari oxiridan, Tomsk va Yenisey gubernyalarida koʻplab oltin qazib olina boshlashi munosabati bilan, Sibirning muhim savdo, hunarmandchilik va tranzit markazi boʻlib qoldi. Tomskda 1880 yilda Rossiyaning Osiyo qismida birinchi universitet, 1896 yilda Sibirda birinchi oliy texnika oʻquv yurti — texnologiya instituti ochilgan. 1880-yildan Tomsk podsho Rossiyasining surgun joyi edi.

Hozirgi davr[править | править код]

2004-yilda Tomskga 400 toʻldi. Shu munosabat bilan shahar va viloyat rahbariyati, yubileyga tayyorgarlik koʻrish hisobiga, federal byudjetdan shaharni rivojlantirishga, avvalambor koʻchalarni taʼmirlashga, sezilarli miqdorda mablagʻlar ajratilinishiga erishdi. 3-5 sentabr kunlariga moʻljallangan yubileyni nishonlash, terakt bilan mos keldi va bir kun bilan chegaralandi, bayramning qolgan qismi esa 7-10 oktabr kunlari oʻtkazildi.

Lenin maydoni (viloyat drama teatri tomonidan koʻrinish)

Maʼmuriy boʻlinishi[править | править код]

Shahar tumanlari

Tomsk maʼmuriy jihatdan 4 ta shahar ichidagi quyidagi tumanlarga boʻlingan:[1][2][3].

  • Kirov
  • Lenin
  • Oktyabr
  • Sovet

Iqtisodiyoti[править | править код]

Tomskda mashinasozlik va metallsozlik (priborsozlik, elektrotexnika sanoati, podshipniklar, asboblar va boshqalar), kimyo, yogʻochsozlik, oziq-ovqat, yengil sanoatlari rivojlangan. Qurilish materiallari korxonalari bor.

Axborot texnologiyalari[править | править код]

Tomskda 170 dan ortiq axborot texnologiyalari sohasida faoliyat yuritadigan kompaniyalar mavjud. Sohada 8 mingdan ziyod mutaxasislar ishlamoqda (2018).

Yuqori texnologiyalik proyektlar uchun motor vazifasini "InnoTomsk" federal dasturi oʻtamoqda.

Ijtimoiy soha[править | править код]

Shaharda Rossiya fanlar akademiyasi Sibir boʻlimining ilmiy markazi; 6 oliy oʻquv yurti (shu jumladan, universitet), 3 teatr, muzeylar (shu jumladan, Tomsk universiteti muzeyi), Botanika bogʻi mavjud. Meʼmoriy yodgorliklardan: Voskresenskaya cherkovi (18-asr oxiri — 19-asr boshlari), savdo rastalari (18—19-asrlar) saqlangan.

Tomskda Rossiyaning 78 xududlaridan va dunyoning 79 davlatlaridan kelgan talabalar taʼlim olishadi. Tomsk, Moskva bilan bir qatorda, BMT tomonidan tuzilgan, talabalar yashashi uchun eng yaxshi 100 shaharlar roʻyxatiga kiradi.

Oʻzbekistondan Tomskda bir yarim mingdan ortiq talaba taʼlim oladi (2019).



  1. ↑ Ошибка цитирования Неверный тег <ref>; для сносок АТУ не указан текст
  2. ↑ ОКАТО Шаблон:ОКАТО
  3. ↑ Официальный портал муниципального образования 'Город Томск': Глава 1. Общие положения. www.admin.tomsk.ru. 2018-11-14.
Источник — https://enc.for.uz/wiki/Tomsk_shahri?oldid=14033