Pragmatizm
Pragmatizm (qad. yun. -{pragmatos}- — ish, harakat) — falsafiy taʼlimot.
19-asrning 70-yillarida AQSHda shakllanib keng rivojlandi, bu mamlakat maʼnaviy hayotiga katta taʼsir koʻrsatdi. Oʻtmish falsafasini hayotdan ajralib qolgan, mavhum, kuzatuvchan harakterga ega, deb bilgan.
Pragmatizm vakillari "falsafani taʼmirlash" dasturini olgʻa surdilar. Ular, falsafa borliq va bilishning ilk asoslarini idrok etishdan iborat boʻlib qolmasligi kerak, balki kishilarning oldida koʻndalang boʻlib turadigan, turli hayotiy vaziyat, faoliyat jarayonida ular duch keladigan muammolarni hal qilishi kerak, deb hisoblaydilar. Pragmatizm amaliyotda insonga nima koʻproq foyda bersa, oʻshanga koʻproq ahamiyat berish zarur, degan gʻoyani ilgari suradi.
Pragmatizmning asosiy gʻoyalari Ch. Pirsniki boʻlib, qoidalarini U. Jems, J. Dyui, F.K. S. Shiller, J.G. Mid ishlab chiqqanlar.[1]
Manbalar[править | править код]
Ушбу мақолани ёзишда Ўзбекистон миллий энциклопедияси (2000-2005) маълумотларидан фойдаланилган. |
Umumiy mavzular | Sharq falsafasi · Gʻarb falsafasi | Falsafa tarixi: Antik · Oʻrta Asrlar · Oydinlashma ·Renessans ·XVII asr ·XVIII asr · XIX asr ·XX asr |
Sohalar | Estetika · Etika · Epistemologiya · Mantiq · Metafizika · Taʼlim falsafasi · Tarix falsafasi · Til falsafasi · Huquq falsafasi · Fan falsafasi · Metafalsafa · Siyosat falsafasi · Din falsafasi · Urush falsafasi |
Oqimlar | Tahliliy falsafa · Determinizm · Dialektik materializm · Ratsionalizm · Ekzistensializm ·Absurdizm ·Hegelchilik · Gumanizm · Idealizm · Materializm · Yangiaflotunchilik · Nigilizm · Fenomenologiya · Aflotunchilik · Pozitivizm · Postmodernizm · Pragmatizm · · Sxolastitsizm · Stoitsizm |