Oʻzbek tilining qarluq-chigil shevasi
| Oʻzbek tili | |
|---|---|
| Milliy nomi: | -{Oʻzbek tili, Ўзбек тили (/ozbek/)}- |
| Mamlakatlar: | Oʻzbekiston, Afgʻoniston, Qozogʻiston, Tojikiston, Qirgʻiziston |
| Mintaqalar: | |
| Rasmiylik holati: |  Oʻzbekiston
|
| Soʻzlashuvchilarning umumiy soni: | 20 mlndan ziyod (qipchoq va oʻgʻuz shevalari bilan birga) |
| Tartiblovchi tashkilot: | |
| Oʻrni: | |
| Holati: | |
| Turkumlanishi | |
| Turkum: | Yevroosiyo tillari |
| Oltoy tillari | |
| Alifbosi: | lotin, kirill, arab (Oʻzbek yozuvi) |
| Til kodlari | |
| -{ISO 639-1 | uz}- |
| -{ISO 639-2 | uzb}- |
| -{ISO 639-3 | uzb, uzn, uzs}- |
| Shuningdek qarang: Loyiha:Tilshunoslik | |
Qarluq oʻzbek tili (Oʻzbek tili, Ўзбек тили, arab. ئۇزبېك تیلى yoki Oʻzbekcha, Ўзбекча) — qarluq-xorazmiy guruhining turkiy tili. Anʻanaviy ravishda oʻzbek tilining qarluq lahjasi deb taʼriflanadi.
Maʼlumot[править | править код]
Oʻzbek tili sezilarli darajada lahjaviy tarmoqlanganligi bilan ajralib turadi. Fargʻona vodiysi shevalari adabiy til asosiga kirgan.
Zamonaviy oʻzbek tilida unlilar ohangdoshligi buzilgan yoki kam ifodalangan, [o] va [ö] - [o]da, [u] va [ü] — [u]da, [ı] va [i] esa — [i]da (oʻrta qatordagi unli) mos kelishi yuz bergan. "O"lash xususiyatiga ham ega ([a] > [o]). Shu vaqtning oʻzida oxirgi k, q, g, gʻlar saqlanadi, tarixiy old unlilar oʻrtasidagi holatida esa -j- tovushi -ģ- ga oʻtadi.
Oʻzbek tilida qoʻshni qipchoq tillariga nisbatan fors va arab tillaridan oʻzlashtirishlar soni koʻp.
Shuningdek qarang[править | править код]
| ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||